Nieuwsbrief Mei 2020
Nieuwe richtlijnen (Eng: guidelines)
Het is in medische kringen een gewoonte geworden : een nationale of internationale groep artsen-specialisten steekt de koppen bij elkaar en zoekt dan samen naar de beste behandelingsmethoden voor een specifiek aspect van een bepaalde ziekte. Is iedereen het eens, dan ontstaat een tekst die openbaar kan worden gemaakt. Andere artsen houden zich best aan deze richtlijnen.
Bekende voorbeelden van Belgische richtlijnen voor verschillende behandelingen van borstkankers zijn te vinden in de publicaties van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). We denken bijvoorbeeld aan het rapport Borstkanker bij vrouwen: diagnose, behandeling en follow-up (KCE-report 143, uit 2013) of Kwaliteitsindicatoren in oncologie: borstkanker (Rapport 150, uit 2011). Deze rapporten kan iedereen gemakkelijk terugvinden en lezen op de website van het KCE: (https://kce.fgov.be/nl/alle-kce-rapporten?page=14).
Internationaal dienen we zeker de guidelines te vermelden over geavanceerde en gemetastaseerde borstkankers die het resultaat zijn van de tweejaarlijkse ABC-congressen in Lissabon. Ook de richtlijnen van de consensuscongressen over borstkanker bij jonge vrouwen zijn te vermelden (BCY).
Recent publiceerde de “American Society of Clinical Oncology” twee nieuwe guidelines. In februari 2020 verscheen een richtlijn over borstkanker bij mannen: M. J. Hassett, M. R. Somerfield, E. R. Baker, et al., Management of Male Breast Cancer: ASCO Guideline, DOI: 10.1200/JCO.19.13120, of https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.19.03120).
In april volgde een richtlijn over de beste behandelingen van erfelijke borstkankers: N. M. Tung, J. C. Boughey, L. J. Pierce, et al., Management of Hereditary Breast Cancer: American Society of Clinical Oncology, American Society for Radiation Oncology, and Society of Surgical Oncology Guideline, april 2020. DOI: 10.1200/JCO.20.00299 of (https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.20.00299).
Deze richtlijnen zijn samengesteld voor hulpverleners. Maar ook patiënten kunnen baat hebben bij het lezen van deze guidelines. Zo kan het hen bijvoorbeeld aanzetten om de juiste vragen te stellen aan de behandelende specialisten. Of om beter de uitleg van de artsen-specialisten te begrijpen.
Het is in medische kringen een gewoonte geworden : een nationale of internationale groep artsen-specialisten steekt de koppen bij elkaar en zoekt dan samen naar de beste behandelingsmethoden voor een specifiek aspect van een bepaalde ziekte. Is iedereen het eens, dan ontstaat een tekst die openbaar kan worden gemaakt. Andere artsen houden zich best aan deze richtlijnen.
Bekende voorbeelden van Belgische richtlijnen voor verschillende behandelingen van borstkankers zijn te vinden in de publicaties van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). We denken bijvoorbeeld aan het rapport Borstkanker bij vrouwen: diagnose, behandeling en follow-up (KCE-report 143, uit 2013) of Kwaliteitsindicatoren in oncologie: borstkanker (Rapport 150, uit 2011). Deze rapporten kan iedereen gemakkelijk terugvinden en lezen op de website van het KCE: (https://kce.fgov.be/nl/alle-kce-rapporten?page=14).
Internationaal dienen we zeker de guidelines te vermelden over geavanceerde en gemetastaseerde borstkankers die het resultaat zijn van de tweejaarlijkse ABC-congressen in Lissabon. Ook de richtlijnen van de consensuscongressen over borstkanker bij jonge vrouwen zijn te vermelden (BCY).
Recent publiceerde de “American Society of Clinical Oncology” twee nieuwe guidelines. In februari 2020 verscheen een richtlijn over borstkanker bij mannen: M. J. Hassett, M. R. Somerfield, E. R. Baker, et al., Management of Male Breast Cancer: ASCO Guideline, DOI: 10.1200/JCO.19.13120, of https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.19.03120).
In april volgde een richtlijn over de beste behandelingen van erfelijke borstkankers: N. M. Tung, J. C. Boughey, L. J. Pierce, et al., Management of Hereditary Breast Cancer: American Society of Clinical Oncology, American Society for Radiation Oncology, and Society of Surgical Oncology Guideline, april 2020. DOI: 10.1200/JCO.20.00299 of (https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.20.00299).
Deze richtlijnen zijn samengesteld voor hulpverleners. Maar ook patiënten kunnen baat hebben bij het lezen van deze guidelines. Zo kan het hen bijvoorbeeld aanzetten om de juiste vragen te stellen aan de behandelende specialisten. Of om beter de uitleg van de artsen-specialisten te begrijpen.
Door de coronapandemie beseffen we meer dan ooit hoe belangrijk het werk van alle zorgverstrekkers is. We hopen dat zij ook na 2020 de nodige dankbaarheid zullen krijgen. Een dagelijks applausje ’s avonds is weliswaar hartverwarmend, maar lijkt ons toch echt onvoldoende.
Persbericht van Kom op tegen Kanker (30 april 2020)Houd rekening met noden en bezorgdheden van kankerpatiënten bij versoepeling coronamaatregelen
Er is een aangepaste aanpak nodig voor kankerpatiënten en andere kwetsbare doelgroepen wanneer de coronamaatregelen straks versoepelen’, pleit Marc Michils, algemeen directeur van Kom op tegen Kanker.
De organisatie roept de overheid en de zorgsector op om daar rekening mee te houden en doet een aantal aanbevelingen om aan de specifieke noden tegemoet te komen.
De aangekondigde versoepeling van de coronamaatregelen zorgt voor heel wat kopzorgen bij kankerpatiënten en hun naasten. Dat signaleert Kom op tegen Kanker in zijn nieuwe beleidsrapport ‘De corona-exit en kanker’.
De organisatie kreeg de voorbije weken honderden vragen en getuigenissen van patiënten. Die geven een duidelijk beeld van de onzekerheden waar kankerpatiënten en hun omgeving mee zitten.
De coronacrisis is voor de hele samenleving een moeilijke periode. Voor mensen met kanker zijn het extra onzekere tijden. Zij moeten niet alleen omgaan met hun eigen ziekte, maar ook de angsten en onzekerheden het hoofd bieden die het coronavirus bij hen oproept. En dat zijn er nogal wat, zo blijkt uit de meldingen die Kom op tegen Kanker de voorbije weken ontving via de Kankerlijn en de website.
Billijke vergoeding voor wie niet kan gaan werken
Dat een versoepeling van de maatregelen niet voor iedereen iets is om naar uit te kijken, blijkt duidelijk uit de vragen waarmee patiënten bij Kom op tegen Kanker aankloppen. De angst om alsnog met het virus besmet te raken en ernstig ziek te worden is groot.
Veel patiënten zouden uit voorzorg liever zo lang mogelijk in hun veilige thuiscocon willen blijven. Kom op tegen Kanker dringt er bij de overheid dan ook op aan dat bij de heropstart van werk en scholen de veiligheid voor kwetsbare personen gegarandeerd wordt.
In werksituaties kan dat door maximaal in te zetten op thuiswerk (voor patiënten en hun naasten). Indien dat niet mogelijk is, dan moeten patiënten en hun partner preventief thuis kunnen blijven van hun werk en hiervoor een billijke vergoeding ontvangen.
Voor kinderen met een verminderde immuniteit moeten de mogelijkheden van afstandsonderwijs worden uitgebreid.
Ook voor schoolgaande kinderen met een vader of moeder met een verminderde immuniteit moet de mogelijkheid van afstandsonderwijs geboden worden wanneer de behandeld arts dat aangewezen vindt.
Recht op zorg garanderen
Alle niet-dringende consultaties en behandelingen werden op vraag van de overheid de voorbije weken uitgesteld. Dat heeft bij veel (ex-)kankerpatiënten tot heel wat stress en ongerustheid geleid, zo blijkt uit de vragen en getuigenissen die via de Kankerlijn en de vragenlijst op de website bij Kom op tegen Kanker binnenlopen.
Het is dan ook cruciaal dat de niet-dringende zorg zo snel mogelijk wordt heropgestart en dat patiënten snel duidelijkheid krijgen over wanneer de uitgestelde onderzoeken en consultaties alsnog zullen plaatsvinden.
Lees hier het volledige rapport met beleidsaanbevelingen: https://www.komoptegenkanker.be/sites/default/files/media/2020-04/200430_coronaexit_en_kanker_beleidsaanbevelingen_LR.pdf
Er is een aangepaste aanpak nodig voor kankerpatiënten en andere kwetsbare doelgroepen wanneer de coronamaatregelen straks versoepelen’, pleit Marc Michils, algemeen directeur van Kom op tegen Kanker.
De organisatie roept de overheid en de zorgsector op om daar rekening mee te houden en doet een aantal aanbevelingen om aan de specifieke noden tegemoet te komen.
De aangekondigde versoepeling van de coronamaatregelen zorgt voor heel wat kopzorgen bij kankerpatiënten en hun naasten. Dat signaleert Kom op tegen Kanker in zijn nieuwe beleidsrapport ‘De corona-exit en kanker’.
De organisatie kreeg de voorbije weken honderden vragen en getuigenissen van patiënten. Die geven een duidelijk beeld van de onzekerheden waar kankerpatiënten en hun omgeving mee zitten.
De coronacrisis is voor de hele samenleving een moeilijke periode. Voor mensen met kanker zijn het extra onzekere tijden. Zij moeten niet alleen omgaan met hun eigen ziekte, maar ook de angsten en onzekerheden het hoofd bieden die het coronavirus bij hen oproept. En dat zijn er nogal wat, zo blijkt uit de meldingen die Kom op tegen Kanker de voorbije weken ontving via de Kankerlijn en de website.
Billijke vergoeding voor wie niet kan gaan werken
Dat een versoepeling van de maatregelen niet voor iedereen iets is om naar uit te kijken, blijkt duidelijk uit de vragen waarmee patiënten bij Kom op tegen Kanker aankloppen. De angst om alsnog met het virus besmet te raken en ernstig ziek te worden is groot.
Veel patiënten zouden uit voorzorg liever zo lang mogelijk in hun veilige thuiscocon willen blijven. Kom op tegen Kanker dringt er bij de overheid dan ook op aan dat bij de heropstart van werk en scholen de veiligheid voor kwetsbare personen gegarandeerd wordt.
In werksituaties kan dat door maximaal in te zetten op thuiswerk (voor patiënten en hun naasten). Indien dat niet mogelijk is, dan moeten patiënten en hun partner preventief thuis kunnen blijven van hun werk en hiervoor een billijke vergoeding ontvangen.
Voor kinderen met een verminderde immuniteit moeten de mogelijkheden van afstandsonderwijs worden uitgebreid.
Ook voor schoolgaande kinderen met een vader of moeder met een verminderde immuniteit moet de mogelijkheid van afstandsonderwijs geboden worden wanneer de behandeld arts dat aangewezen vindt.
Recht op zorg garanderen
Alle niet-dringende consultaties en behandelingen werden op vraag van de overheid de voorbije weken uitgesteld. Dat heeft bij veel (ex-)kankerpatiënten tot heel wat stress en ongerustheid geleid, zo blijkt uit de vragen en getuigenissen die via de Kankerlijn en de vragenlijst op de website bij Kom op tegen Kanker binnenlopen.
Het is dan ook cruciaal dat de niet-dringende zorg zo snel mogelijk wordt heropgestart en dat patiënten snel duidelijkheid krijgen over wanneer de uitgestelde onderzoeken en consultaties alsnog zullen plaatsvinden.
Lees hier het volledige rapport met beleidsaanbevelingen: https://www.komoptegenkanker.be/sites/default/files/media/2020-04/200430_coronaexit_en_kanker_beleidsaanbevelingen_LR.pdf
Gelezen in Nieuws van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds
Aandacht voor het immuunsysteem.
In deze tijden van corona is er extra aandacht voor het immuunsysteem. In allerlei berichten wordt verteld hoe het eten van bepaalde producten of het slikken van supplementen een boost zou geven aan het immuunsysteem.
Deze verhoogde belangstelling is heel begrijpelijk; mensen willen voor een zo hoog mogelijke weerstand zorgen om zichzelf te beschermen tegen het coronavirus. Maar er bestaat niet één product of supplement dat wonderen doet. Het versterken van je immuunsysteem doe je door gezond te leven en dus ook vooral gezond én gevarieerd te eten.
Wat doet het immuunsysteem?
Het immuunsysteem is één van de meest ingewikkelde systemen in het menselijk lichaam. Het bestaat uit een netwerk van cellen, moleculen, weefsels en organen die samen werken om ons lichaam te beschermen tegen ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen. Het lichaam herkent deze lichaamsvreemde stoffen en ruimt deze vervolgens op. Door een goed werkend immuunsysteem ben je minder vatbaar voor ziektes en als je toch ziek wordt, herstel je sneller.
Kan voeding het immuunsysteem versterken?
Door de complexiteit van het immuunsysteem kan de werking ervan niet van de een op de andere dag worden opgeschroefd door het eten van een specifiek voedingsmiddel of het slikken van een supplement. Gezonde voeding (als onderdeel van een gezonde leefstijl) over een langere tijd ondersteunt het immuunsysteem. Hiermee bouw je als het ware een “fundering” op voor een goed werkend immuunsysteem.
Om het complexe immuunsysteem goed te laten werken zijn er allerlei verschillende voedingsstoffen nodig. Dit gaat onder andere om koper, foliumzuur, ijzer, zink en vitamines A, B6, B12, C en D. Veel van deze stoffen zijn belangrijk voor een goed werkend immuunsysteem vanwege hun werking als antioxidant. Antioxidanten beschermen weefsels en het DNA in cellen tegen schadelijke stoffen die ontstaan bij processen in ons lichaam, ook wel vrije radicalen genoemd.
Niet één specifiek voedingsmiddel bevat alle voedingsstoffen. Door gevarieerd te eten en te drinken krijg je voldoende antioxidanten en andere noodzakelijke voedingsstoffen binnen. Het slikken van supplementen zorgt niet voor extra gezondheidsvoordelen. Ook kan een ongezond eetpatroon niet gecompenseerd worden met supplementen. Het slikken van supplementen wordt dan ook niet aanbevolen, tenzij er een tekort is aan bepaalde vitamines en/of mineralen en deze niet uit voeding gehaald kunnen worden.
Wat is het advies voor een sterk immuunsysteem?
Een gezonde leefstijl speelt een vitale rol in het ondersteunen van een goed functionerend immuunsysteem en beschermt tegen infecties en veel andere ziekten.
De leefstijlrichtlijnen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds ter preventie van kanker helpen om het immuunsysteem zo goed mogelijk te laten werken. Ze vormen de basis voor een gezond leven en helpen niet alleen om kanker te voorkomen, maar ook om het lichaam te beschermen tegen ziekteverwekkers, waaronder het coronavirus.
De richtlijnen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds op een rij: Blijf op gezond gewicht. Kom in beweging. Eet veel volkorenproducten, groente, fruit en peulvruchten. Eet zo min mogelijk fastfood en ander voorbewerkt voedsel met veel vet, zetmeel en suiker. Beperk het eten van rood en bewerkt vlees. Drink zo min mogelijk dranken met toegevoegde suikers. Drink zo min mogelijk alcohol. Gebruik supplementen alleen bij tekorten. Voor moeders: geef je baby borstvoeding, indien mogelijk. Ook voldoende slaap en niet roken zijn belangrijk voor een goed werkend immuunsysteem.
Voor bescherming tegen het coronavirus is daarnaast een goede hygiëne essentieel. Dus: afstand bewaren, regelmatig handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog, geen handen schudden en papieren zakdoeken gebruiken.
Voeding, het immuunsysteem en mensen met de diagnose kanker
Binnen de oncologie wordt er onderzoek gedaan naar beïnvloeding van het immuunsysteem door middel van voeding. Dit relatief nieuwe onderzoeksgebied wordt ook wel immunonutritie genoemd.
In het kort houdt dit in dat de basisvoedingsstoffen worden aangevuld met specifieke voedingsstoffen om zo het immuunsysteem op een positieve manier te beïnvloeden. Het uiteindelijk doel is om zo klinische uitkomsten van (kanker)behandelingen te verbeteren. Dit gaat bijvoorbeeld om minder infecties, betere wondgenezing en betere overleving. Tot nu toe is er alleen onderzoek gedaan naar de effecten van immunonutritie bij mensen met kanker die een operatie aan hun buik moesten ondergaan. Door voor hun operatie een aangepast dieet te volgen dat het immuunsysteem stimuleert, ervaarden deze mensen minder complicaties na hun operatie. Meer onderzoek is nodig om te bepalen of immunonutritie ook effectief en veilig is bij andere patiënten.
The “European Society of Clinical Nutrition and Metabolism” (ESPEN) benadrukt dat mensen met de diagnose kanker voldoende voedingsstoffen kunnen binnenkrijgen door middel van een gevarieerd eetpatroon, afgestemd op de conditie en behoeften van de patiënt. Hierbij kan een oncologiediëtist hulp bieden.
Aandacht voor het immuunsysteem.
In deze tijden van corona is er extra aandacht voor het immuunsysteem. In allerlei berichten wordt verteld hoe het eten van bepaalde producten of het slikken van supplementen een boost zou geven aan het immuunsysteem.
Deze verhoogde belangstelling is heel begrijpelijk; mensen willen voor een zo hoog mogelijke weerstand zorgen om zichzelf te beschermen tegen het coronavirus. Maar er bestaat niet één product of supplement dat wonderen doet. Het versterken van je immuunsysteem doe je door gezond te leven en dus ook vooral gezond én gevarieerd te eten.
Wat doet het immuunsysteem?
Het immuunsysteem is één van de meest ingewikkelde systemen in het menselijk lichaam. Het bestaat uit een netwerk van cellen, moleculen, weefsels en organen die samen werken om ons lichaam te beschermen tegen ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen. Het lichaam herkent deze lichaamsvreemde stoffen en ruimt deze vervolgens op. Door een goed werkend immuunsysteem ben je minder vatbaar voor ziektes en als je toch ziek wordt, herstel je sneller.
Kan voeding het immuunsysteem versterken?
Door de complexiteit van het immuunsysteem kan de werking ervan niet van de een op de andere dag worden opgeschroefd door het eten van een specifiek voedingsmiddel of het slikken van een supplement. Gezonde voeding (als onderdeel van een gezonde leefstijl) over een langere tijd ondersteunt het immuunsysteem. Hiermee bouw je als het ware een “fundering” op voor een goed werkend immuunsysteem.
Om het complexe immuunsysteem goed te laten werken zijn er allerlei verschillende voedingsstoffen nodig. Dit gaat onder andere om koper, foliumzuur, ijzer, zink en vitamines A, B6, B12, C en D. Veel van deze stoffen zijn belangrijk voor een goed werkend immuunsysteem vanwege hun werking als antioxidant. Antioxidanten beschermen weefsels en het DNA in cellen tegen schadelijke stoffen die ontstaan bij processen in ons lichaam, ook wel vrije radicalen genoemd.
Niet één specifiek voedingsmiddel bevat alle voedingsstoffen. Door gevarieerd te eten en te drinken krijg je voldoende antioxidanten en andere noodzakelijke voedingsstoffen binnen. Het slikken van supplementen zorgt niet voor extra gezondheidsvoordelen. Ook kan een ongezond eetpatroon niet gecompenseerd worden met supplementen. Het slikken van supplementen wordt dan ook niet aanbevolen, tenzij er een tekort is aan bepaalde vitamines en/of mineralen en deze niet uit voeding gehaald kunnen worden.
Wat is het advies voor een sterk immuunsysteem?
Een gezonde leefstijl speelt een vitale rol in het ondersteunen van een goed functionerend immuunsysteem en beschermt tegen infecties en veel andere ziekten.
De leefstijlrichtlijnen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds ter preventie van kanker helpen om het immuunsysteem zo goed mogelijk te laten werken. Ze vormen de basis voor een gezond leven en helpen niet alleen om kanker te voorkomen, maar ook om het lichaam te beschermen tegen ziekteverwekkers, waaronder het coronavirus.
De richtlijnen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds op een rij: Blijf op gezond gewicht. Kom in beweging. Eet veel volkorenproducten, groente, fruit en peulvruchten. Eet zo min mogelijk fastfood en ander voorbewerkt voedsel met veel vet, zetmeel en suiker. Beperk het eten van rood en bewerkt vlees. Drink zo min mogelijk dranken met toegevoegde suikers. Drink zo min mogelijk alcohol. Gebruik supplementen alleen bij tekorten. Voor moeders: geef je baby borstvoeding, indien mogelijk. Ook voldoende slaap en niet roken zijn belangrijk voor een goed werkend immuunsysteem.
Voor bescherming tegen het coronavirus is daarnaast een goede hygiëne essentieel. Dus: afstand bewaren, regelmatig handen wassen, hoesten en niezen in de elleboog, geen handen schudden en papieren zakdoeken gebruiken.
Voeding, het immuunsysteem en mensen met de diagnose kanker
Binnen de oncologie wordt er onderzoek gedaan naar beïnvloeding van het immuunsysteem door middel van voeding. Dit relatief nieuwe onderzoeksgebied wordt ook wel immunonutritie genoemd.
In het kort houdt dit in dat de basisvoedingsstoffen worden aangevuld met specifieke voedingsstoffen om zo het immuunsysteem op een positieve manier te beïnvloeden. Het uiteindelijk doel is om zo klinische uitkomsten van (kanker)behandelingen te verbeteren. Dit gaat bijvoorbeeld om minder infecties, betere wondgenezing en betere overleving. Tot nu toe is er alleen onderzoek gedaan naar de effecten van immunonutritie bij mensen met kanker die een operatie aan hun buik moesten ondergaan. Door voor hun operatie een aangepast dieet te volgen dat het immuunsysteem stimuleert, ervaarden deze mensen minder complicaties na hun operatie. Meer onderzoek is nodig om te bepalen of immunonutritie ook effectief en veilig is bij andere patiënten.
The “European Society of Clinical Nutrition and Metabolism” (ESPEN) benadrukt dat mensen met de diagnose kanker voldoende voedingsstoffen kunnen binnenkrijgen door middel van een gevarieerd eetpatroon, afgestemd op de conditie en behoeften van de patiënt. Hierbij kan een oncologiediëtist hulp bieden.
Florence Nightingale en de Belgische ziekenhuizen
Tweehonderd jaar geleden werd op 12 mei 1820 de Britse Florence Nightingale geboren. Ze wordt internationaal beschouwd als de voornaamste grondlegster van de moderne wetenschappelijke verpleegkunde.
Om Nightingale te eren riep de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) 2020 uit tot jaar van de verpleegkunde. Maar het coronavirus heeft er anders over beslist. In alle Westerse landen brengen we immers dagelijks hulde aan alle zorgverstrekkers, en niet enkel aan de verpleegkundigen.
Dat mag ons evenwel niet doen vergeten dat er in ons land nog steeds een gebrek is aan verpleegkundigen.
In een persbericht in het begin van dit jaar verkondigde het Federaal Kenniscentrum voor de geneeskunde (KCE) dat in de Belgische ziekenhuizen een verpleegkundige voor 9,4 patiënten moet zorgen. (zie ook Rapport 325: Verpleegkundige bestaffing voor een veilige(re) zorg in acute ziekenhuizen). De internationale norm voor een degelijke gezondheidszorg is één verpleegkundige voor hoogstens acht zieken. Onze ziekenhuizen kampen dus met een tekort aan verpleegkundigen.
Tweehonderd jaar geleden werd op 12 mei 1820 de Britse Florence Nightingale geboren. Ze wordt internationaal beschouwd als de voornaamste grondlegster van de moderne wetenschappelijke verpleegkunde.
Om Nightingale te eren riep de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) 2020 uit tot jaar van de verpleegkunde. Maar het coronavirus heeft er anders over beslist. In alle Westerse landen brengen we immers dagelijks hulde aan alle zorgverstrekkers, en niet enkel aan de verpleegkundigen.
Dat mag ons evenwel niet doen vergeten dat er in ons land nog steeds een gebrek is aan verpleegkundigen.
In een persbericht in het begin van dit jaar verkondigde het Federaal Kenniscentrum voor de geneeskunde (KCE) dat in de Belgische ziekenhuizen een verpleegkundige voor 9,4 patiënten moet zorgen. (zie ook Rapport 325: Verpleegkundige bestaffing voor een veilige(re) zorg in acute ziekenhuizen). De internationale norm voor een degelijke gezondheidszorg is één verpleegkundige voor hoogstens acht zieken. Onze ziekenhuizen kampen dus met een tekort aan verpleegkundigen.
Recente artikels over gemetastaseerde en geavanceerde borstkankers
In de medische tijdschriften verschijnen talrijke artikels over geavanceerde en gemetastaseerde borstkankers. Hier een greep uit de periodieken van de laatste weken:Claudio Vernieri, Michelle Prisciandaro, et al., Oral Capecitabine-Vinorelbine Is Associated with Longer Overall Survival When Compared to Single-Agent Capecitabine in Patients with Hormone Receptor-Positive Advanced Breast Cancer, in: Cancers, 2020, 12, n.3, blz. 617. DOI: https://doi.org/10.3390/cancers12030617T. Christensen, T. Berg, et al., Dual HER2 Blockade in the First-Line Treatment of Metastatic Breast Cancer - A Retrospective Population-Based Observational Study in Danish Patients, in: The Breast. Maart 2020. EPub Ahead of Print
Welt, A., Bogner, S., et al., Improved survival in metastatic breast cancer: results from a 20-year study involving 1033 women treated at a single comprehensive cancer center. Journal of Cancer Research and Clinical Oncology, maart 2020. https://doi.org/10.1007/s00432-020-03184-z
McKenzie, H.S., Maishman, T., Simmonds, P., Survival and disease characteristics of de novo versus recurrent metastatic breast cancer in a cohort of young patients, in: British Journal of Cancer, maart 2020. DOI: https://doi.org/10.1038/s41416-020-0784-z
Ami N. Shah, L. Flaum, I. Helenowski, et al., Phase II study of pembrolizumab and capecitabine for triple negative and hormone receptor- positive, HER2− negative endocrine-refractory metastatic breast cancer, in: Journal of ImmunoTherapy of Cancer, 2020. http://dx.doi.org/10.1136/jitc-2019-000173
Al. Zimmer, S. Steinberg, D. Smart, et al., Temozolomide in secondary prevention of HER2-positive breast cancer brain metastases, in: Future Oncology, april 2020, https://doi.org/10.2217/fon-2020-0094.
In de medische tijdschriften verschijnen talrijke artikels over geavanceerde en gemetastaseerde borstkankers. Hier een greep uit de periodieken van de laatste weken:Claudio Vernieri, Michelle Prisciandaro, et al., Oral Capecitabine-Vinorelbine Is Associated with Longer Overall Survival When Compared to Single-Agent Capecitabine in Patients with Hormone Receptor-Positive Advanced Breast Cancer, in: Cancers, 2020, 12, n.3, blz. 617. DOI: https://doi.org/10.3390/cancers12030617T. Christensen, T. Berg, et al., Dual HER2 Blockade in the First-Line Treatment of Metastatic Breast Cancer - A Retrospective Population-Based Observational Study in Danish Patients, in: The Breast. Maart 2020. EPub Ahead of Print
Welt, A., Bogner, S., et al., Improved survival in metastatic breast cancer: results from a 20-year study involving 1033 women treated at a single comprehensive cancer center. Journal of Cancer Research and Clinical Oncology, maart 2020. https://doi.org/10.1007/s00432-020-03184-z
McKenzie, H.S., Maishman, T., Simmonds, P., Survival and disease characteristics of de novo versus recurrent metastatic breast cancer in a cohort of young patients, in: British Journal of Cancer, maart 2020. DOI: https://doi.org/10.1038/s41416-020-0784-z
Ami N. Shah, L. Flaum, I. Helenowski, et al., Phase II study of pembrolizumab and capecitabine for triple negative and hormone receptor- positive, HER2− negative endocrine-refractory metastatic breast cancer, in: Journal of ImmunoTherapy of Cancer, 2020. http://dx.doi.org/10.1136/jitc-2019-000173
Al. Zimmer, S. Steinberg, D. Smart, et al., Temozolomide in secondary prevention of HER2-positive breast cancer brain metastases, in: Future Oncology, april 2020, https://doi.org/10.2217/fon-2020-0094.
Nieuw medicijn voor triple negatieve borstkankers
De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft Trodelvy (sacituzumab govitecan) aanvaard voor de behandeling van triple negatieve borstkankers die reeds minstens twee andere therapieën zonder succes achter de rug hebben. Voorlopig is het nog wachten op de Europese erkenning het European Medicines Agency (EMA) alvorens Tradelvy in de EU toegelaten zal worden.
De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft Trodelvy (sacituzumab govitecan) aanvaard voor de behandeling van triple negatieve borstkankers die reeds minstens twee andere therapieën zonder succes achter de rug hebben. Voorlopig is het nog wachten op de Europese erkenning het European Medicines Agency (EMA) alvorens Tradelvy in de EU toegelaten zal worden.
Borstkankervereniging Nederland (BVN)
De Borstkankervereniging Nederland bestaat 40 jaar. Bij deze gelegenheid verscheen een jubileumuitgave van het tijdschrift B met verschillende merkwaardige bijdragen. Wie kennis wil maken met BVN en met het blad B kan dit op www.borstkanker.nl
De Borstkankervereniging Nederland bestaat 40 jaar. Bij deze gelegenheid verscheen een jubileumuitgave van het tijdschrift B met verschillende merkwaardige bijdragen. Wie kennis wil maken met BVN en met het blad B kan dit op www.borstkanker.nl
Verlengde lockdown voor 65-plussers?
Er gingen enkele stemmen op om 65-plussers te verplichten langer in hun kot te blijven. Misschien wel tot de lente van 2021, zei men in bepaalde politieke kringen. Eigenlijk is het ongehoord dat iemand zich vandaag nog voorstander toont van agisme of discriminatie volgens leeftijd. Het woord agisme past immers in het rijtje van woorden zoals racisme, seksisme, xenofobie, antisemitisme, enz. Het zijn woorden die in de meeste Westerse landen strafbare daden aanduiden.
Men vergeet dat één op vijf Vlamingen ouder is dan 65 jaar. Aan onze kust is het zelfs één op vier. Bepaalde kustgemeenten tellen niet minder dan 30 tot 40% senioren van 65 jaar of meer. Hen allemaal opsluiten in hun woonst gedurende vele maanden? Dat lijkt ons vrijwel onmogelijk.
Natuurlijk tonen de dagelijkse berichten in verband met Covid-19 aan dat vele ouderen sterven in onze woonzorgcentra. Althans in sommige instellingen, want andere instellingen blijken dan weer tamelijk of helemaal coronavrij te zijn. Voorlopig zijn de oorzaken onbekend. Hopelijk wordt dat onderscheid in de toekomst ernstig onderzocht.
Maar laat ons van het coronavirus geen 65-plus probleem maken. De senioren zijn niet de enigen die te kampen krijgen met Covid-19. Ook daar waar helemaal geen 65-plussers aanwezig zijn, richt de ziekte nu echte ravages aan. Denk maar aan het Franse vliegdekschip Charles de Gaulle met een bemanning van 2.300 jonge en sterke militairen waarvan bijna de helft aangetast blijkt. Denk ook aan het Amerikaanse vliegdekschip President Roosevelt dat onder de toch vrij jonge bemanning veel zieken telt. En er zijn nog wel wat oorlogsbodems en onderzeeërs in dat geval. Maar over die militaire kernen van de coronapandemie leest men weinig in onze pers. Ook van een aantal gevangenissen in de wereld is bekend dat ze heel wat coronazieken tellen. Die veroordeelden zijn niet allemaal 65-plussers maar ze komen niet in het nieuws.
Vanzelfsprekend zijn senioren risicopatiënten, o.m. door de comorbiditeit. Maar het lijkt er toch op dat niet enkel de kalenderleeftijd, maar ook de speciale levensomstandigheden gunstige voorwaarden creëren voor het coronavirus. Waar veel mensen dag en nacht samen leven, in vrij beperkte ruimtes, en met veel intermenselijke contacten op zeer korte afstand, slaat het nieuwe virus graag toe. Wat ook de leeftijd van de slachtoffers moge wezen.
Er gingen enkele stemmen op om 65-plussers te verplichten langer in hun kot te blijven. Misschien wel tot de lente van 2021, zei men in bepaalde politieke kringen. Eigenlijk is het ongehoord dat iemand zich vandaag nog voorstander toont van agisme of discriminatie volgens leeftijd. Het woord agisme past immers in het rijtje van woorden zoals racisme, seksisme, xenofobie, antisemitisme, enz. Het zijn woorden die in de meeste Westerse landen strafbare daden aanduiden.
Men vergeet dat één op vijf Vlamingen ouder is dan 65 jaar. Aan onze kust is het zelfs één op vier. Bepaalde kustgemeenten tellen niet minder dan 30 tot 40% senioren van 65 jaar of meer. Hen allemaal opsluiten in hun woonst gedurende vele maanden? Dat lijkt ons vrijwel onmogelijk.
Natuurlijk tonen de dagelijkse berichten in verband met Covid-19 aan dat vele ouderen sterven in onze woonzorgcentra. Althans in sommige instellingen, want andere instellingen blijken dan weer tamelijk of helemaal coronavrij te zijn. Voorlopig zijn de oorzaken onbekend. Hopelijk wordt dat onderscheid in de toekomst ernstig onderzocht.
Maar laat ons van het coronavirus geen 65-plus probleem maken. De senioren zijn niet de enigen die te kampen krijgen met Covid-19. Ook daar waar helemaal geen 65-plussers aanwezig zijn, richt de ziekte nu echte ravages aan. Denk maar aan het Franse vliegdekschip Charles de Gaulle met een bemanning van 2.300 jonge en sterke militairen waarvan bijna de helft aangetast blijkt. Denk ook aan het Amerikaanse vliegdekschip President Roosevelt dat onder de toch vrij jonge bemanning veel zieken telt. En er zijn nog wel wat oorlogsbodems en onderzeeërs in dat geval. Maar over die militaire kernen van de coronapandemie leest men weinig in onze pers. Ook van een aantal gevangenissen in de wereld is bekend dat ze heel wat coronazieken tellen. Die veroordeelden zijn niet allemaal 65-plussers maar ze komen niet in het nieuws.
Vanzelfsprekend zijn senioren risicopatiënten, o.m. door de comorbiditeit. Maar het lijkt er toch op dat niet enkel de kalenderleeftijd, maar ook de speciale levensomstandigheden gunstige voorwaarden creëren voor het coronavirus. Waar veel mensen dag en nacht samen leven, in vrij beperkte ruimtes, en met veel intermenselijke contacten op zeer korte afstand, slaat het nieuwe virus graag toe. Wat ook de leeftijd van de slachtoffers moge wezen.
KCE
Weinige patiënten zijn vertrouwd met doel en werking van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg, of afgekort KCE. Wie er iets meer wenst over te weten kan kennis maken met het KCE door het lezen van het Jaarverslag 2019. Je kan het document hier lezen: https://annualreport.kce.be/2019/nl/jaarverslag-2019
Weinige patiënten zijn vertrouwd met doel en werking van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg, of afgekort KCE. Wie er iets meer wenst over te weten kan kennis maken met het KCE door het lezen van het Jaarverslag 2019. Je kan het document hier lezen: https://annualreport.kce.be/2019/nl/jaarverslag-2019