Nieuwsbrief Juli 2019
Recente tijdschriftartikelen over gevorderde/metastatische borstkanker
Ippolito E., et al., Concurrent radiotherapy with palbociclib or ribociclib for metastatic breast cancer patients: Preliminary assessment of toxicity, in: The Breast, 219, vol. 46, blz. 70-74. DOI: https://doi.org/10.1016/j.breast.2019.05.001
André F., Ciruelos E., et al., Alpelisib for PIK3CA-Mutated, Hormone Receptor–Positive Advanced Breast Cancer, in: New England Journal of Medicine, 2019, 380, blz. 1929-1940. DOI: 10.1056/NEJMoa1813904
Tripathy D., S. Tolanev, et al., Phase III study of etirinotecan pegol versus treatment of physician's choice in patients with metastatic breast cancer and brain metastases, in: Future Oncology, 10 mei 2019. DOI: https://doi.org/10.2217/fon-2019-0180.
Turner N. C., Telli M., et al., A Phase II Study of Talazoparib after Platinum or Cytotoxic Nonplatinum Regimens in Patients with Advanced Breast Cancer and Germline BRCA1/2 Mutations (ABRAZO), in: Clinical Cancer Research, mei 2019. DOI: 10.1158/1078-0432.CCR-18-1891
Gori St., F. Puglisi, et al., The HERBA study: a retrospective multi-institutional Italian study on patients with brain metastases from HER2-positive breast cancer, in: Clinical Breast Cancer, 2019. The HERBA study: a retrospective multi-institutional Italian study on patients with brain metastases from HER2-positive breast cancerDOI: https://doi.org/10.1016/j.clbc.2019.05.006
McAnena P., K. Tanriverdi, et al., Circulating microRNAs miR-331 and miR-195 differentiate local luminal a from metastatic breast cancer, in: British Medical Journnal, 2019. https://doi.org/10.1186/s12885-019-5636-y
Brufsky A., D. Mitras, et al., Treatment Patterns and Outcomes Associated With Palbociclib Plus Letrozole for Postmenopausal Women With HR−/HER2− Advanced Breast Cancer Enrolled in an Expanded Access Program, in: Clinical Breast Cancer, 2019. DOI: https://doi.org/10.1016/j.clbc.2019.04.005
Shaveta Vinyak, et al., Open-Label Clinical Trial of Niraparib Combined With Pembrolizumab for Treatment of Advanced or Metastatic Triple-Negative Breast Cancer, in: JAMA Oncology, 2019. DOI: 10.1001/jamaoncol.2019.1029
Ippolito E., et al., Concurrent radiotherapy with palbociclib or ribociclib for metastatic breast cancer patients: Preliminary assessment of toxicity, in: The Breast, 219, vol. 46, blz. 70-74. DOI: https://doi.org/10.1016/j.breast.2019.05.001
André F., Ciruelos E., et al., Alpelisib for PIK3CA-Mutated, Hormone Receptor–Positive Advanced Breast Cancer, in: New England Journal of Medicine, 2019, 380, blz. 1929-1940. DOI: 10.1056/NEJMoa1813904
Tripathy D., S. Tolanev, et al., Phase III study of etirinotecan pegol versus treatment of physician's choice in patients with metastatic breast cancer and brain metastases, in: Future Oncology, 10 mei 2019. DOI: https://doi.org/10.2217/fon-2019-0180.
Turner N. C., Telli M., et al., A Phase II Study of Talazoparib after Platinum or Cytotoxic Nonplatinum Regimens in Patients with Advanced Breast Cancer and Germline BRCA1/2 Mutations (ABRAZO), in: Clinical Cancer Research, mei 2019. DOI: 10.1158/1078-0432.CCR-18-1891
Gori St., F. Puglisi, et al., The HERBA study: a retrospective multi-institutional Italian study on patients with brain metastases from HER2-positive breast cancer, in: Clinical Breast Cancer, 2019. The HERBA study: a retrospective multi-institutional Italian study on patients with brain metastases from HER2-positive breast cancerDOI: https://doi.org/10.1016/j.clbc.2019.05.006
McAnena P., K. Tanriverdi, et al., Circulating microRNAs miR-331 and miR-195 differentiate local luminal a from metastatic breast cancer, in: British Medical Journnal, 2019. https://doi.org/10.1186/s12885-019-5636-y
Brufsky A., D. Mitras, et al., Treatment Patterns and Outcomes Associated With Palbociclib Plus Letrozole for Postmenopausal Women With HR−/HER2− Advanced Breast Cancer Enrolled in an Expanded Access Program, in: Clinical Breast Cancer, 2019. DOI: https://doi.org/10.1016/j.clbc.2019.04.005
Shaveta Vinyak, et al., Open-Label Clinical Trial of Niraparib Combined With Pembrolizumab for Treatment of Advanced or Metastatic Triple-Negative Breast Cancer, in: JAMA Oncology, 2019. DOI: 10.1001/jamaoncol.2019.1029
Over EBM: Gelezen in de Nieuwsbrief Gezondheid en Wetenschap (21 juni 2019)
Kan een omgekeerd lepeltje in een geopende champagnefles de bubbels langer bewaren? Nee, want bij vergelijkend onderzoek vindt men geen enkel verschil tussen geopende champagneflessen met of zonder lepeltje. Om te weten of een bewering juist of fout is, moet ze onderzocht worden, bij voorkeur in een vergelijkende studie. Wat geldt voor de mythe met het lepeltje, geldt ook voor vele geneeskundige behandelingen. Wetenschappelijk onderzoek biedt daarom de beste basis in de geneeskunde. Dat is Evidence-Based Medicine of EBM. Letterlijk: geneeskunde gebaseerd op wetenschappelijke bewijzen.
Wetenschappelijk onderzoek moet van goede kwaliteit zijn: objectief, gecontroleerd en de effecten moeten vergeleken worden met een controlegroep. In het onderzoek met de champagneflessen moet je de bubbels in de flessen met een lepeltje kunnen vergelijken met de inhoud in flessen zonder lepeltje. Dat is in medisch-wetenschappelijk onderzoek niet anders.
Het “Centrum voor Evidence-Based Medicine” (CEBAM) is een medisch-wetenschappelijk instituut dat artsen en andere zorgverstrekkers helpt en aanmoedigt om in hun dagdagelijkse praktijk evidence-based te werken. Daartoe worden cursussen georganiseerd en EBM-richtlijnen gevalideerd die de zorgverleners in hun praktijk kunnen gebruiken. Alle universiteiten werken mee aan CEBAM, dat zelf de Belgische tak is van de internationale Cochrane Collaboration, een enorm netwerk van wetenschappers dat zich tot doel gesteld heeft geneeskunde te ontwikkelen gebaseerd op krachtig wetenschappelijk bewijs. Via deze website wil CEBAM Evidence-Based Medicine voortaan ook toegankelijk maken voor alle patiënten. EBM-richtlijnen die voor artsen bestemd zijn, worden hertaald naar EBM-patiëntenrichtlijnen.
Zoals mensen recht hebben op zuiver drinkwater, hebben ze ook recht op zuivere gezondheidsinformatie.
Ongeloof in EBM?
Sommige mensen geloven niet in EBM en dat kan dodelijk zijn. Het is precies twintig jaar geleden dat bij de Nederlandse zangeres en actrice Sylvia Millecam (1956-2001) borstkanker werd gediagnosticeerd. Ze weigerde de reguliere therapieën die steunen op EBM, en deed een beroep op allerlei “alternatieve” behandelingen (zogenaamde natuurgeneeskunde, acupunctuur, homeopathie, enz.). Ten einde raad belandde ze in 2001 dan toch in het ziekenhuis, maar het was al veel te laat. Er werd vergevorderde gemetastaseerde mastitis carcinomatosa (of: gemetastaseerd inflammatoir mammacarcinoom) vastgesteld. Hulp kon niet meer baten. Twee dagen later, op 20 augustus 2001, is Sylvia Millecam dan gestorven. Ze was amper 45 jaar oud.
En wat lezen we in Het Laatste Nieuws van 21 juni 2019? Een Vlaamse vrouw met borstkanker, 40 jaar oud, stierf in 2008 nadat ze in behandeling was bij een osteopaat. De osteopaat in kwestie is zopas in een andere zaak veroordeeld tot twee jaar cel met uitstel omdat hij een meisje met tbc behandelde. De tiener, amper 14 jaar, stierf in 2015. Volgens zijn advocaat mag de osteopaat rustig verder zijn beroep uitoefenen.
We kunnen het niet genoeg herhalen. Zieken moeten behandeld worden volgens de reguliere geneeskunde. En borstkanker moet behandeld worden in een erkende borstkliniek. De lijst met de door de overheid erkende borstklinieken vindt men op de websites: www.bkvl.be of www.borstkankerMAN.be.
Kan een omgekeerd lepeltje in een geopende champagnefles de bubbels langer bewaren? Nee, want bij vergelijkend onderzoek vindt men geen enkel verschil tussen geopende champagneflessen met of zonder lepeltje. Om te weten of een bewering juist of fout is, moet ze onderzocht worden, bij voorkeur in een vergelijkende studie. Wat geldt voor de mythe met het lepeltje, geldt ook voor vele geneeskundige behandelingen. Wetenschappelijk onderzoek biedt daarom de beste basis in de geneeskunde. Dat is Evidence-Based Medicine of EBM. Letterlijk: geneeskunde gebaseerd op wetenschappelijke bewijzen.
Wetenschappelijk onderzoek moet van goede kwaliteit zijn: objectief, gecontroleerd en de effecten moeten vergeleken worden met een controlegroep. In het onderzoek met de champagneflessen moet je de bubbels in de flessen met een lepeltje kunnen vergelijken met de inhoud in flessen zonder lepeltje. Dat is in medisch-wetenschappelijk onderzoek niet anders.
Het “Centrum voor Evidence-Based Medicine” (CEBAM) is een medisch-wetenschappelijk instituut dat artsen en andere zorgverstrekkers helpt en aanmoedigt om in hun dagdagelijkse praktijk evidence-based te werken. Daartoe worden cursussen georganiseerd en EBM-richtlijnen gevalideerd die de zorgverleners in hun praktijk kunnen gebruiken. Alle universiteiten werken mee aan CEBAM, dat zelf de Belgische tak is van de internationale Cochrane Collaboration, een enorm netwerk van wetenschappers dat zich tot doel gesteld heeft geneeskunde te ontwikkelen gebaseerd op krachtig wetenschappelijk bewijs. Via deze website wil CEBAM Evidence-Based Medicine voortaan ook toegankelijk maken voor alle patiënten. EBM-richtlijnen die voor artsen bestemd zijn, worden hertaald naar EBM-patiëntenrichtlijnen.
Zoals mensen recht hebben op zuiver drinkwater, hebben ze ook recht op zuivere gezondheidsinformatie.
Ongeloof in EBM?
Sommige mensen geloven niet in EBM en dat kan dodelijk zijn. Het is precies twintig jaar geleden dat bij de Nederlandse zangeres en actrice Sylvia Millecam (1956-2001) borstkanker werd gediagnosticeerd. Ze weigerde de reguliere therapieën die steunen op EBM, en deed een beroep op allerlei “alternatieve” behandelingen (zogenaamde natuurgeneeskunde, acupunctuur, homeopathie, enz.). Ten einde raad belandde ze in 2001 dan toch in het ziekenhuis, maar het was al veel te laat. Er werd vergevorderde gemetastaseerde mastitis carcinomatosa (of: gemetastaseerd inflammatoir mammacarcinoom) vastgesteld. Hulp kon niet meer baten. Twee dagen later, op 20 augustus 2001, is Sylvia Millecam dan gestorven. Ze was amper 45 jaar oud.
En wat lezen we in Het Laatste Nieuws van 21 juni 2019? Een Vlaamse vrouw met borstkanker, 40 jaar oud, stierf in 2008 nadat ze in behandeling was bij een osteopaat. De osteopaat in kwestie is zopas in een andere zaak veroordeeld tot twee jaar cel met uitstel omdat hij een meisje met tbc behandelde. De tiener, amper 14 jaar, stierf in 2015. Volgens zijn advocaat mag de osteopaat rustig verder zijn beroep uitoefenen.
We kunnen het niet genoeg herhalen. Zieken moeten behandeld worden volgens de reguliere geneeskunde. En borstkanker moet behandeld worden in een erkende borstkliniek. De lijst met de door de overheid erkende borstklinieken vindt men op de websites: www.bkvl.be of www.borstkankerMAN.be.
Bridges
In 1884 werd in New York een ziekenhuis geopend uitsluitend voor kankerpatiënten: dus een zeer gespecialiseerd centrum, expertisecentrum of een “centre of excellence”. Dit ziekenhuis bestaat nog steeds onder de naam “Memorial Sloan Kettering Cancer Center” (MSKCC). Vandaag heeft MSKCC meer dan 1.000 vaste artsen-specialisten en 4.000 verpleegkundigen in dienst, terwijl er elk jaar honderden verpleegkundigen en artsen zich via stages komen bekwamen of er een doorgedreven bijscholing volgen. Er worden in het MSKCC jaarlijks meer dan 600.000 patiënten behandeld met ongeveer 400 verschillende soorten kankers. MSKCC heeft een eigen tijdschrift voor en over (ex-)kankerpatiënten, de zogenaamde “survivors”. Elk van hen vertelt in deze peiodiek haar/zijn verhaal. Je kan het nalezen of een abonnement nemen (gratis) op deze link:
https://www.mskcc.org/sites/default/files/node/4333/documents/bridgesnews_summer19.pdf?utm_source=Bridges-06-03-19&utm_medium=email&utm_campaign=GeneralCancer&utm_content=Survivorship
Lees ook het jaarverslag (64 blz.) van dit gespecialiseerd kankerziekenhuis:
www.mskcc.org/sites/default/files/node/158749/document/msk_2018_ar.pdf
Een interessant gedeelte met nieuwe inzichten over lymfoedeem vonden we op de website van MSKCC:
https://www.mskcc.org/clinical-updates/tackling-lymphedema-new-insights-msk-s-dedicated-lab?utm_source=OncoNotes-06-13-19&utm_medium=email&utm_campaign=GeneralCancer&utm_type=ClinicalResearch
In 1884 werd in New York een ziekenhuis geopend uitsluitend voor kankerpatiënten: dus een zeer gespecialiseerd centrum, expertisecentrum of een “centre of excellence”. Dit ziekenhuis bestaat nog steeds onder de naam “Memorial Sloan Kettering Cancer Center” (MSKCC). Vandaag heeft MSKCC meer dan 1.000 vaste artsen-specialisten en 4.000 verpleegkundigen in dienst, terwijl er elk jaar honderden verpleegkundigen en artsen zich via stages komen bekwamen of er een doorgedreven bijscholing volgen. Er worden in het MSKCC jaarlijks meer dan 600.000 patiënten behandeld met ongeveer 400 verschillende soorten kankers. MSKCC heeft een eigen tijdschrift voor en over (ex-)kankerpatiënten, de zogenaamde “survivors”. Elk van hen vertelt in deze peiodiek haar/zijn verhaal. Je kan het nalezen of een abonnement nemen (gratis) op deze link:
https://www.mskcc.org/sites/default/files/node/4333/documents/bridgesnews_summer19.pdf?utm_source=Bridges-06-03-19&utm_medium=email&utm_campaign=GeneralCancer&utm_content=Survivorship
Lees ook het jaarverslag (64 blz.) van dit gespecialiseerd kankerziekenhuis:
www.mskcc.org/sites/default/files/node/158749/document/msk_2018_ar.pdf
Een interessant gedeelte met nieuwe inzichten over lymfoedeem vonden we op de website van MSKCC:
https://www.mskcc.org/clinical-updates/tackling-lymphedema-new-insights-msk-s-dedicated-lab?utm_source=OncoNotes-06-13-19&utm_medium=email&utm_campaign=GeneralCancer&utm_type=ClinicalResearch
Transgenders
Transgenders kregen de laatste tijd nogal wat aandacht in de media. Zoals bekend hoeven veel man-naar-vrouw transgenders een kuur met vrouwelijke hormonen te volgen. Dus een hormoonkuur. (Dit is in tegenstelling tot nogal wat borstkankerpatiënten. Vele lotgenoten hebben hormoongevoelige tumoren en ze krijgen dan een ANTI-hormoontherapie voorgeschreven, bijv. tamoxifen, Nolvadex). De vraag rijst dus of transgenders precies door die kuur met vrouwelijke hormonen meer kans maken op borstkanker. Daarover verschenen de laatste tijd verscheidene tijdschriftartikelen.
Chr. De Blok e. a., Breast cancer risk in transgender people receiving hormone treatment: nationwide cohort in the Netherlands, in: British Medical Journal, 2019, 265. DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.l1652.
J. Eismann et al., Interdisciplinary Management of Transgender Individuals at Risk for Breast Cancer: Case Reports and Review of the Literature, in: Clinical Breast Cancer, 2019, 19, 1 blz. 12-19. DOI: 10.1016/j.clbc.2018.11.007.
R.L. Hartley et al., Breast Cancer in Transgender Patients: a Systematic Review, Part 1, Male to Female, in: European Journal of Surgical Oncology, 2018, 44, blz. 1455-1462. DOI: 10.1016/j.ejso.2018.06.035.
Transgenders kregen de laatste tijd nogal wat aandacht in de media. Zoals bekend hoeven veel man-naar-vrouw transgenders een kuur met vrouwelijke hormonen te volgen. Dus een hormoonkuur. (Dit is in tegenstelling tot nogal wat borstkankerpatiënten. Vele lotgenoten hebben hormoongevoelige tumoren en ze krijgen dan een ANTI-hormoontherapie voorgeschreven, bijv. tamoxifen, Nolvadex). De vraag rijst dus of transgenders precies door die kuur met vrouwelijke hormonen meer kans maken op borstkanker. Daarover verschenen de laatste tijd verscheidene tijdschriftartikelen.
Chr. De Blok e. a., Breast cancer risk in transgender people receiving hormone treatment: nationwide cohort in the Netherlands, in: British Medical Journal, 2019, 265. DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.l1652.
J. Eismann et al., Interdisciplinary Management of Transgender Individuals at Risk for Breast Cancer: Case Reports and Review of the Literature, in: Clinical Breast Cancer, 2019, 19, 1 blz. 12-19. DOI: 10.1016/j.clbc.2018.11.007.
R.L. Hartley et al., Breast Cancer in Transgender Patients: a Systematic Review, Part 1, Male to Female, in: European Journal of Surgical Oncology, 2018, 44, blz. 1455-1462. DOI: 10.1016/j.ejso.2018.06.035.
Gelezen in de Nieuwsbrief van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds
Het geheim van de mediterrane keuken
De mediterrane keuken is één van de gezondste keukens, maar wat is er dan gezond aan? Wij vertellen jou het geheim van de mediterrane keuken!Mediterraan eten
In landen rondom de Middellandse zee, zoals in Italië, Griekenland, Spanje en Frankrijk eten ze mediterraan. Het zijn vaak eenvoudige gerechten met pure smaken en verse ingrediënten.
Wat is het geheim van de mediterrane keuken?
Het geheim van de mediterrane keuken
De mediterrane keuken is één van de gezondste keukens, maar wat is er dan gezond aan? Wij vertellen jou het geheim van de mediterrane keuken!Mediterraan eten
In landen rondom de Middellandse zee, zoals in Italië, Griekenland, Spanje en Frankrijk eten ze mediterraan. Het zijn vaak eenvoudige gerechten met pure smaken en verse ingrediënten.
Wat is het geheim van de mediterrane keuken?
- De mediterrane keuken bevat veel volkorenproducten en peulvruchten, zoals volkorenpasta en linzen. Deze ingrediënten bevatten veel vezels, waardoor je langdurig een verzadigd gevoel hebt. Daarnaast zit het vol met goede voedingstoffen, zoals vitaminen en mineralen.
- De keuken is arm aan verzadigde vetten en transvetzuren, maar rijk aan onverzadigde vetzuren. Verzadigde vetten en transvetzuren zijn slecht voor je gezondheid, zo verhogen ze onder andere het risico op hart- en vaatziekten. Onverzadigde vetten hebben een gunstige invloed op je gezondheid. De onverzadigde vetzuren zijn voornamelijk afkomstig uit: olijfolie, olijven en vette vis.
- De gerechten bevatten een ruime hoeveelheid groenten, fruit, zaden en noten. Deze ingrediënten bevatten belangrijke vitaminen en mineralen. Noten bevatten veel vetten en zijn daardoor rijk aan calorieën dus neem hier niet te veel van. Zo is de kans groter dat je een gezond gewicht behoud of krijgt.
- De gerechten worden zo min mogelijk op smaak gebracht met zout. In plaats daarvan worden veel verse kruiden gebruikt, zoals rozemarijn, oregano, basilicum en tijm.
- Rondom de Middellandse zee eten ze weinig zoetwaren, waardoor je weinig toegevoegde suikers en/of geraffineerde suikers binnenkrijgt. Fruit is voornamelijk de zoete traktatie in landen rondom de Middellandse zee.
Nieuw en veelbelovend medicijn?
De Amerikaanse “Food and Drug Administration” (FDA) keurde eind mei 2019 Piqray (alpelisib) goed voor de behandeling van postmenopauzale vrouwen en ook mannen met hormoongevoelige, HER2/neu negatieve, gevorderde of gemetastaseerde borsttumoren die de mutatie PIK3CA vertonen. Ongeveer 30 à 40 % van de borstkankerpatiënten zouden deze erfelijke genetische afwijking (PIK3CA) hebben. Piqray is daarom een zogenaamde doelgerichte therapie (Eng.: “targeted therapy”). Zie: André F, Ciruelos E, et al., Alpelisib for PIK3CA-Mutated, Hormone Receptor–Positive Advanced Breast Cancer. In: New England Journal of Medicine, 2019, 380, 20, blz. 1929-1940. DOI: 10.1056/NEJMoa1813904. Laat ons nu maar hopen dat dit nieuwe geneesmiddel zijn beloftevolle Amerikaanse introductie echt waarmaakt. Pas dan kan de “European Medicines Agency” (EMA) Piqray (van Novartis) goedkeuren voor gebruik in de Europese Unie in het belang van de betrokken lotgenoten.
De Amerikaanse “Food and Drug Administration” (FDA) keurde eind mei 2019 Piqray (alpelisib) goed voor de behandeling van postmenopauzale vrouwen en ook mannen met hormoongevoelige, HER2/neu negatieve, gevorderde of gemetastaseerde borsttumoren die de mutatie PIK3CA vertonen. Ongeveer 30 à 40 % van de borstkankerpatiënten zouden deze erfelijke genetische afwijking (PIK3CA) hebben. Piqray is daarom een zogenaamde doelgerichte therapie (Eng.: “targeted therapy”). Zie: André F, Ciruelos E, et al., Alpelisib for PIK3CA-Mutated, Hormone Receptor–Positive Advanced Breast Cancer. In: New England Journal of Medicine, 2019, 380, 20, blz. 1929-1940. DOI: 10.1056/NEJMoa1813904. Laat ons nu maar hopen dat dit nieuwe geneesmiddel zijn beloftevolle Amerikaanse introductie echt waarmaakt. Pas dan kan de “European Medicines Agency” (EMA) Piqray (van Novartis) goedkeuren voor gebruik in de Europese Unie in het belang van de betrokken lotgenoten.
Gelezen in de Nieuwsbrief van het Vlaams Patiëntenplatform‘
Aan mij mag je alles vragen’: leidraad patiëntenrechten (Laatst bijgewerkt: juni 2019) Het is niet voor elke patiënt eenvoudig om met een zorgverlener in dialoog te gaan. Daarom ontwikkelde het Vlaams Patiëntenplatform de leidraad ‘Aan mij mag je alles vragen’. Deze leidraad bevat enkele belangrijke vragen die patiënten kunnen gebruiken tijdens de consultatie of om het gesprek voor te bereiden. De vragen van het instrument dienen als leidraad om als patiënt een gesprek aan te gaan met de zorgverlener en gaan over de behandeling, onderzoeken of verzorging, nazorg en preventie en over de kosten.
Met deze actie hoopt het Patiëntenplatform patiënten te empoweren om in dialoog te gaan met zorgverleners over hun zorg. Meer info: vlaamspatientenplatform.be
Aan mij mag je alles vragen’: leidraad patiëntenrechten (Laatst bijgewerkt: juni 2019) Het is niet voor elke patiënt eenvoudig om met een zorgverlener in dialoog te gaan. Daarom ontwikkelde het Vlaams Patiëntenplatform de leidraad ‘Aan mij mag je alles vragen’. Deze leidraad bevat enkele belangrijke vragen die patiënten kunnen gebruiken tijdens de consultatie of om het gesprek voor te bereiden. De vragen van het instrument dienen als leidraad om als patiënt een gesprek aan te gaan met de zorgverlener en gaan over de behandeling, onderzoeken of verzorging, nazorg en preventie en over de kosten.
Met deze actie hoopt het Patiëntenplatform patiënten te empoweren om in dialoog te gaan met zorgverleners over hun zorg. Meer info: vlaamspatientenplatform.be
Nog rechten van de patiënt
De wet van 22 augustus 2002 regelt de rechten van de patiënt. Een interessante brochure leert u er meer over:
https://www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/patientenrechten_folder_nl_internet.pdf
De wet van 22 augustus 2002 regelt de rechten van de patiënt. Een interessante brochure leert u er meer over:
https://www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/patientenrechten_folder_nl_internet.pdf
Gelezen in de nieuwsbrief Gezondheid en Wetenschap
Vrouwen die regelmatig nachtwerk verrichten, kunnen gerust zijn. Een recente Britse studie toont geen verband aan tussen het uitvoeren van nachtwerk en het ontwikkelen van borstkanker.
Reeds 30 jaar geleden werd er een verband gesuggereerd tussen het verrichten van nachtwerk en het ontwikkelen van borstkanker bij vrouwen. Een verstoring van het slaaphormoon melatonine en het slaap-waakritme zou de ontwikkeling van borstkanker in de hand werken. Sindsdien zijn er echter verschillende studies verschenen die geen verband konden aantonen tussen nachtwerk en borstkanker.
In deze studie werden 113.700 vrouwen ouder dan 16 jaar bevraagd. 82,5% van de deelnemende vrouwen had de voorbije 10 jaar geen nachtwerk verricht. De overige 17,5% van de vrouwen daarentegen had in de voorbije 10 jaar ’s nachts gewerkt. Beide groepen vulden een vragenlijst in bij aanvang van de studie, en opnieuw na 2,5 jaar, 6 jaar en 9,5 jaar. Tijdens de opvolgperiode ontwikkelden 2.059 van alle bevraagde vrouwen borstkanker, wat overeenkomt met 2%. Van deze 2.059 vrouwen hadden 214 vrouwen in de voorbije 10 jaar nachtwerk verricht. Hieruit kunnen we besluiten dat slechts 1,2% van de vrouwen die nachtwerk verrichtte borstkanker ontwikkelde.
Bron: Jones M.E., Shoemaker M.J., et al., Night shift work and risk of breast cancer in women: the Generations Study cohort, in: British Journal of Cancer, 2019, 29 mei. DOI: 10.1038/s41416-019-0485-7.
Vrouwen die regelmatig nachtwerk verrichten, kunnen gerust zijn. Een recente Britse studie toont geen verband aan tussen het uitvoeren van nachtwerk en het ontwikkelen van borstkanker.
Reeds 30 jaar geleden werd er een verband gesuggereerd tussen het verrichten van nachtwerk en het ontwikkelen van borstkanker bij vrouwen. Een verstoring van het slaaphormoon melatonine en het slaap-waakritme zou de ontwikkeling van borstkanker in de hand werken. Sindsdien zijn er echter verschillende studies verschenen die geen verband konden aantonen tussen nachtwerk en borstkanker.
In deze studie werden 113.700 vrouwen ouder dan 16 jaar bevraagd. 82,5% van de deelnemende vrouwen had de voorbije 10 jaar geen nachtwerk verricht. De overige 17,5% van de vrouwen daarentegen had in de voorbije 10 jaar ’s nachts gewerkt. Beide groepen vulden een vragenlijst in bij aanvang van de studie, en opnieuw na 2,5 jaar, 6 jaar en 9,5 jaar. Tijdens de opvolgperiode ontwikkelden 2.059 van alle bevraagde vrouwen borstkanker, wat overeenkomt met 2%. Van deze 2.059 vrouwen hadden 214 vrouwen in de voorbije 10 jaar nachtwerk verricht. Hieruit kunnen we besluiten dat slechts 1,2% van de vrouwen die nachtwerk verrichtte borstkanker ontwikkelde.
Bron: Jones M.E., Shoemaker M.J., et al., Night shift work and risk of breast cancer in women: the Generations Study cohort, in: British Journal of Cancer, 2019, 29 mei. DOI: 10.1038/s41416-019-0485-7.
Jules Bordet
In 1919, precies een eeuw geleden, kreeg de Belgische arts Jules Bordet (1870-1961), immunoloog en microbioloog, de Nobelprijs geneeskunde voor zijn ontdekkingen op gebied van het immuunsysteem. Naar hem werd later (1939) het “Jules Bordet Instituut” te Brussel genoemd. Zijn naam leeft ook voort in enkele straatnamen, o.a. in Brussel en in Antwerpen.
In 1919, precies een eeuw geleden, kreeg de Belgische arts Jules Bordet (1870-1961), immunoloog en microbioloog, de Nobelprijs geneeskunde voor zijn ontdekkingen op gebied van het immuunsysteem. Naar hem werd later (1939) het “Jules Bordet Instituut” te Brussel genoemd. Zijn naam leeft ook voort in enkele straatnamen, o.a. in Brussel en in Antwerpen.
Bericht van het KCE
Chirurgie tegen zwaarlijvigheid: werkt het en is het veilig, ook voor jongeren?
In 2016 (meest recente gegevens) werden er in ons land meer dan 13.000 operaties bij nieuwe patiënten uitgevoerd om gewicht te verliezen. De laatste 7 jaar nam dit soort ingrepen met bijna 80% toe. Momenteel worden ze enkel terugbetaald aan volwassenen met een BMI van minstens 40 of van minstens 35, dit laatste in combinatie met o.a. type 2 diabetes. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) onderzocht samen met het Intermutualistisch Agentschap (IMA) de werkzaamheid en veiligheid van deze chirurgie, en ging na of het opportuun is om deze terugbetaling uit te breiden naar jongeren of naar volwassenen met type 2 diabetes en een BMI tussen 30 en 35.
Vandaag is één op de 7 volwassenen, en 3-5% van de kinderen en jongeren in België zwaarlijvig of obees (Body Mass Index of BMI ≥30). Zoals geweten is zwaarlijvigheid niet goed voor de gezondheid: het verhoogt het risico op allerlei ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten, sommige vormen van kanker, en ook op vroegtijdig overlijden. Het gaat ook gepaard met stigmatisering en heel wat psychisch lijden. In eerste instantie kunnen zwaarlijvige personen proberen gewicht te verliezen door hun levensstijl (voeding, beweging) aan te passen, of eventueel door geneesmiddelen te nemen. Dit is echter niet altijd eenvoudig, en als dit na langdurige en volgehouden pogingen niet lukt, kan een operatie tegen overgewicht, ‘metabole en bariatrische chirurgie’ (MBS) genoemd, worden overwogen.
Stijging van aantal ingrepen met bijna 80%. In België worden vooral de Roux-en-Y gastric bypass (63%), uit te spreken als ‘roo-en-wai’, de sleeve gastrectomy (maagverkleining) (35%) en in afnemende mate de maagband (2,5%) uitgevoerd.
Chirurgie tegen zwaarlijvigheid: werkt het en is het veilig, ook voor jongeren?
In 2016 (meest recente gegevens) werden er in ons land meer dan 13.000 operaties bij nieuwe patiënten uitgevoerd om gewicht te verliezen. De laatste 7 jaar nam dit soort ingrepen met bijna 80% toe. Momenteel worden ze enkel terugbetaald aan volwassenen met een BMI van minstens 40 of van minstens 35, dit laatste in combinatie met o.a. type 2 diabetes. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) onderzocht samen met het Intermutualistisch Agentschap (IMA) de werkzaamheid en veiligheid van deze chirurgie, en ging na of het opportuun is om deze terugbetaling uit te breiden naar jongeren of naar volwassenen met type 2 diabetes en een BMI tussen 30 en 35.
Vandaag is één op de 7 volwassenen, en 3-5% van de kinderen en jongeren in België zwaarlijvig of obees (Body Mass Index of BMI ≥30). Zoals geweten is zwaarlijvigheid niet goed voor de gezondheid: het verhoogt het risico op allerlei ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten, sommige vormen van kanker, en ook op vroegtijdig overlijden. Het gaat ook gepaard met stigmatisering en heel wat psychisch lijden. In eerste instantie kunnen zwaarlijvige personen proberen gewicht te verliezen door hun levensstijl (voeding, beweging) aan te passen, of eventueel door geneesmiddelen te nemen. Dit is echter niet altijd eenvoudig, en als dit na langdurige en volgehouden pogingen niet lukt, kan een operatie tegen overgewicht, ‘metabole en bariatrische chirurgie’ (MBS) genoemd, worden overwogen.
Stijging van aantal ingrepen met bijna 80%. In België worden vooral de Roux-en-Y gastric bypass (63%), uit te spreken als ‘roo-en-wai’, de sleeve gastrectomy (maagverkleining) (35%) en in afnemende mate de maagband (2,5%) uitgevoerd.
Gelezen op de website van De Tijd (05.06.2019)
De Belgische concurrentiewaakhond veroordeelt de Orde der Apothekers wegens het belemmeren van Medi-Market.
De Orde gaat mogelijk in het verweer.
Het Mededingingscollege van de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) heeft een boete van 1 miljoen euro opgelegd aan de Orde der Apothekers voor 'het aanwenden van mededingingsbeperkende praktijken' die erop gericht waren de ontwikkeling van de groep Medi-Market te belemmeren op de apothekersmarkt of zelfs om Medi-Market van die markt uit te sluiten. Dat maakte de BMA woensdag bekend.
De Belgische concurrentiewaakhond veroordeelt de Orde der Apothekers wegens het belemmeren van Medi-Market.
De Orde gaat mogelijk in het verweer.
Het Mededingingscollege van de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) heeft een boete van 1 miljoen euro opgelegd aan de Orde der Apothekers voor 'het aanwenden van mededingingsbeperkende praktijken' die erop gericht waren de ontwikkeling van de groep Medi-Market te belemmeren op de apothekersmarkt of zelfs om Medi-Market van die markt uit te sluiten. Dat maakte de BMA woensdag bekend.
Gelezen op de website van De Tijd (14.06.2019).
Chemiereus Bayer blijft glyfosaat (het kankerverwekkende Roundup) verkopen en investeert tegelijkertijd 5 miljard euro in de ontwikkeling van alternatieven.
Chemiereus Bayer blijft glyfosaat (het kankerverwekkende Roundup) verkopen en investeert tegelijkertijd 5 miljard euro in de ontwikkeling van alternatieven.
Nieuw boek over de menopauze (en o.a. ook over borstkanker)
Herman Depypere & Sofie Vanherpe, Menopauze. Alle vragen beantwoord, 2019. Dit boek besteedt ook aandacht aan borstkanker. ISBN 9789089319555, Prijs 29.99 €.
Herman Depypere & Sofie Vanherpe, Menopauze. Alle vragen beantwoord, 2019. Dit boek besteedt ook aandacht aan borstkanker. ISBN 9789089319555, Prijs 29.99 €.
Nog menopauze:
Vrouwen in de menopauze vinden lotgenoten op www.menopauzecafe.be
Vrouwen in de menopauze vinden lotgenoten op www.menopauzecafe.be
Oprichting van het “Genome Analytics Platform”
UZ Leuven, KU Leuven, Imec, UGent, Agilent, Western Digital en BlueBee ontwikkelen een unieke oplossing om genoomdata snel en kostenefficiënt om te zetten in nuttige informatie voor dokters. Op de internationale DNA-dag (25 april 2019) stelden de zeven partners hun Genome Analytics Platform voor, een hardware en softwareplatform dat in slechts 48 uur en tegen aanvaardbare kosten een genoomsequentie analyse realiseert van 48 stalen. Het GAP-platform moet genoomsequencing als dagelijkse praktijk in ziekenhuizen mogelijk maken, bijvoorbeeld voor de diagnose en behandeling van (zeldzame) ziektes, of voor een betere behandeling van pasgeborenen met complexe aandoeningen.
Begin 2000 werd het eerste menselijke genoom gepubliceerd. Toen was de wetenschappelijke gemeenschap het erover eens dat zij, samen met de industrie, een doel moest stellen: het '1.000 dollar-genoom'. Als het uitlezen van het genoom maar 1.000 dollar zou kosten, zou het mogelijk worden om het voor elke patiënt beschikbaar te maken, om zo een betere en meer gepersonaliseerde behandeling te kunnen bieden. Nu is dat doel gerealiseerd. ‘Goedkope’ sequencing alleen bleek echter niet voldoende; verkregen data omzetten naar kennis of nuttige informatie is een cruciale volgende stap, en die vereist veel rekenkracht en dataopslag. Die analyse van genoomgegevens is daardoor nog te duur en duurt te lang (tot meerdere weken).
Onderzoeksgroepen en bedrijven in België hebben die genoomanalyse-uitdaging nu aangepakt met het GAP-platform als resultaat, een uniek hardware en software platform dat cloud- en lokale rekenkracht en dataopslag combineert. Hierdoor wordt het sequencen én analyseren van het volledige genoom betaalbaar voor ziekenhuizen, niet alleen voor onderzoeksdoeleinden (waarvoor het tot nu toe werd gebruikt), maar ook voor de behandeling van patiënten in de dagelijkse praktijk. Zie: https://www.imec-int.com/en/articles/new-genome-analytics-platform-makes-clinical-genomics-affordable-for-daily-use-in-hospital
UZ Leuven, KU Leuven, Imec, UGent, Agilent, Western Digital en BlueBee ontwikkelen een unieke oplossing om genoomdata snel en kostenefficiënt om te zetten in nuttige informatie voor dokters. Op de internationale DNA-dag (25 april 2019) stelden de zeven partners hun Genome Analytics Platform voor, een hardware en softwareplatform dat in slechts 48 uur en tegen aanvaardbare kosten een genoomsequentie analyse realiseert van 48 stalen. Het GAP-platform moet genoomsequencing als dagelijkse praktijk in ziekenhuizen mogelijk maken, bijvoorbeeld voor de diagnose en behandeling van (zeldzame) ziektes, of voor een betere behandeling van pasgeborenen met complexe aandoeningen.
Begin 2000 werd het eerste menselijke genoom gepubliceerd. Toen was de wetenschappelijke gemeenschap het erover eens dat zij, samen met de industrie, een doel moest stellen: het '1.000 dollar-genoom'. Als het uitlezen van het genoom maar 1.000 dollar zou kosten, zou het mogelijk worden om het voor elke patiënt beschikbaar te maken, om zo een betere en meer gepersonaliseerde behandeling te kunnen bieden. Nu is dat doel gerealiseerd. ‘Goedkope’ sequencing alleen bleek echter niet voldoende; verkregen data omzetten naar kennis of nuttige informatie is een cruciale volgende stap, en die vereist veel rekenkracht en dataopslag. Die analyse van genoomgegevens is daardoor nog te duur en duurt te lang (tot meerdere weken).
Onderzoeksgroepen en bedrijven in België hebben die genoomanalyse-uitdaging nu aangepakt met het GAP-platform als resultaat, een uniek hardware en software platform dat cloud- en lokale rekenkracht en dataopslag combineert. Hierdoor wordt het sequencen én analyseren van het volledige genoom betaalbaar voor ziekenhuizen, niet alleen voor onderzoeksdoeleinden (waarvoor het tot nu toe werd gebruikt), maar ook voor de behandeling van patiënten in de dagelijkse praktijk. Zie: https://www.imec-int.com/en/articles/new-genome-analytics-platform-makes-clinical-genomics-affordable-for-daily-use-in-hospital
Mamazone e.V.
De Duitse lotgenotenvereniging “Mamazone e.V. Frauen und Forschung gegen Brustkrebs” (met zetel in Augsburg, Beieren) bestaat 20 jaar. Tijdens het jaarlijkse congres van Mamazone, van 25 tot en met 27 oktober 2019, zal de vereniging plechtig ontvangen worden op het stadhuis (Rathaus) van Augsburg op zaterdagmorgen (26 okt.).
Mamazone e.V. publiceert een mooi veelkleurig geïllustreerd tijdschrift: mamazoneMAG. Het nummer van juni 2019 telt 58 blz. en bevat o.m. artikels over metastasen, tripel negatieve borsttumoren, vroege herkenning van borstkanker, betere mammografieën en echografieën, liquid biopsy, soja en borstkanker, enz. mamazoneMAG verschijnt op 10.000 exemplaren: www.mamazone.de/publikationen/mag/ausgabe-022018
De Duitse lotgenotenvereniging “Mamazone e.V. Frauen und Forschung gegen Brustkrebs” (met zetel in Augsburg, Beieren) bestaat 20 jaar. Tijdens het jaarlijkse congres van Mamazone, van 25 tot en met 27 oktober 2019, zal de vereniging plechtig ontvangen worden op het stadhuis (Rathaus) van Augsburg op zaterdagmorgen (26 okt.).
Mamazone e.V. publiceert een mooi veelkleurig geïllustreerd tijdschrift: mamazoneMAG. Het nummer van juni 2019 telt 58 blz. en bevat o.m. artikels over metastasen, tripel negatieve borsttumoren, vroege herkenning van borstkanker, betere mammografieën en echografieën, liquid biopsy, soja en borstkanker, enz. mamazoneMAG verschijnt op 10.000 exemplaren: www.mamazone.de/publikationen/mag/ausgabe-022018
Hoe reageren als een werknemer kanker heeft? Terug aan het werk na kanker?
Als werkgever van een klein bedrijf omgaan met een personeelslid met kanker? Werkgevers van KMO's hebben niet altijd een antwoord op de vraag wat ze moeten doen als een werknemer kanker krijgt. Moeten ze contact opnemen? Hoe verloopt die communicatie? Wat als de werknemer terug wil komen werken? Om hen daarbij te helpen heeft de KU Leuven samen met Kom Op Tegen Kanker de website kankerenwerk.be opgericht. Het is een houvast voor werkgevers van kleinere bedrijven in de verschillende fases van de ziekte. Zie: www.kankerenwerk.be.
Ook in Nederland bestaat er een dergelijke website: https://nfk.nl/kanker-en-werk.
Als werkgever van een klein bedrijf omgaan met een personeelslid met kanker? Werkgevers van KMO's hebben niet altijd een antwoord op de vraag wat ze moeten doen als een werknemer kanker krijgt. Moeten ze contact opnemen? Hoe verloopt die communicatie? Wat als de werknemer terug wil komen werken? Om hen daarbij te helpen heeft de KU Leuven samen met Kom Op Tegen Kanker de website kankerenwerk.be opgericht. Het is een houvast voor werkgevers van kleinere bedrijven in de verschillende fases van de ziekte. Zie: www.kankerenwerk.be.
Ook in Nederland bestaat er een dergelijke website: https://nfk.nl/kanker-en-werk.
Belangrijk manifest
Begin mei 2019 werd een manifest gelanceerd door enkele Europarlementairen en enkele Europese kankerorganisaties (o.a. Europa Donna, ECPC, ESO, EUSOMA, ESSO) met als titel Transforming breast cancer together. European elections manifesto 2019. The opportunity for breast cancer patients.
Dit manifest eist de herziening van de resolutie van het Europees Parlement van 5 juni 2003 (Document A5-0159/2003). (http://bit.ly/1QEU860) en vraagt de nodige maatregelen opdat screening, diagnose en behandeling van borstkanker in een vroeg stadium zou gebeuren en terugkeer naar het werk gemakkelijker zou worden. (zie https://cancerworld.net/news/a-manifesto-to-make-breast-cancer-a-top-priority-in-eu/).
De Europese verkiezingen zijn voorbij. We weten welke leden van het Europees Parlement ons de volgende jaren zullen vertegenwoordigen. Wat moet er nu gebeuren? Moeten dezelfde organisaties dit manifest verspreiden onder de nieuwe parlementsleden? Of moeten landelijke patiëntenorganisaties hun nationale parlementsleden aanklampen? Is dit iets voor Kom op tegen Kanker of voor de Stichting tegen Kanker?
Begin mei 2019 werd een manifest gelanceerd door enkele Europarlementairen en enkele Europese kankerorganisaties (o.a. Europa Donna, ECPC, ESO, EUSOMA, ESSO) met als titel Transforming breast cancer together. European elections manifesto 2019. The opportunity for breast cancer patients.
Dit manifest eist de herziening van de resolutie van het Europees Parlement van 5 juni 2003 (Document A5-0159/2003). (http://bit.ly/1QEU860) en vraagt de nodige maatregelen opdat screening, diagnose en behandeling van borstkanker in een vroeg stadium zou gebeuren en terugkeer naar het werk gemakkelijker zou worden. (zie https://cancerworld.net/news/a-manifesto-to-make-breast-cancer-a-top-priority-in-eu/).
De Europese verkiezingen zijn voorbij. We weten welke leden van het Europees Parlement ons de volgende jaren zullen vertegenwoordigen. Wat moet er nu gebeuren? Moeten dezelfde organisaties dit manifest verspreiden onder de nieuwe parlementsleden? Of moeten landelijke patiëntenorganisaties hun nationale parlementsleden aanklampen? Is dit iets voor Kom op tegen Kanker of voor de Stichting tegen Kanker?
Uw persoonlijke gezondheidsgegevens
Uw persoonlijke gezondheidsgegevens staan op het federaal gezondheidsportaal www.MijnGezondheid.be. Staan ze er (nog) niet op? Vraag er dan naar bij uw huisarts of ziekenfonds.
Uw persoonlijke gezondheidsgegevens staan op het federaal gezondheidsportaal www.MijnGezondheid.be. Staan ze er (nog) niet op? Vraag er dan naar bij uw huisarts of ziekenfonds.
7 oktober
De lotgenotengroep BorstkankerMAN vzw heeft beslist om 7 oktober uit te roepen tot de jaarlijkse “Dag van de mannelijke borstkankerpatiënt”. Allerlei activiteiten worden georganiseerd op en rond die datum. Een belangrijke infodag heeft plaats op zaterdag 5 oktober 2019 in Leuven, met onderwerpen die ALLE lotgenoten, hun naasten, en ook zorgverstrekkers kunnen interesseren. Houd die dag alvast vrij.
De “expertgroep mannen” van BVN, de Borstkanker Vereniging Nederland, heeft zich aangesloten en organiseert ook acties rond 7 oktober die de aandacht moeten vestigen op de mannelijke patiënten.
In Duitsland is er ook belangstelling voor de initiatieven van BorstkankerMAN vzw.
De lotgenotengroep BorstkankerMAN vzw heeft beslist om 7 oktober uit te roepen tot de jaarlijkse “Dag van de mannelijke borstkankerpatiënt”. Allerlei activiteiten worden georganiseerd op en rond die datum. Een belangrijke infodag heeft plaats op zaterdag 5 oktober 2019 in Leuven, met onderwerpen die ALLE lotgenoten, hun naasten, en ook zorgverstrekkers kunnen interesseren. Houd die dag alvast vrij.
De “expertgroep mannen” van BVN, de Borstkanker Vereniging Nederland, heeft zich aangesloten en organiseert ook acties rond 7 oktober die de aandacht moeten vestigen op de mannelijke patiënten.
In Duitsland is er ook belangstelling voor de initiatieven van BorstkankerMAN vzw.