Nieuwsbrief Januari 2021
We wensen alle lezeressen en lezers, zowel lotgenoten als zorgverstrekkers, een flinke gezondheid en maximale levenskwaliteit tijdens het jaar 2021.
Leven
In Leven, het gratis magazine van Kom op tegen Kanker (KOTK), lazen we een mooi interview met mevrouw Caroline Pauwels, rector van de VUB en kankerpatiënte.
In Leven, het gratis magazine van Kom op tegen Kanker (KOTK), lazen we een mooi interview met mevrouw Caroline Pauwels, rector van de VUB en kankerpatiënte.
Kom op tegen Kanker
Kom op tegen Kanker heeft 10.877.571 euro uitgereikt aan 69 onderzoeksprojecten in 2020. Dat is bijna elf miljoen euro voor projecten die kanker vermijden en de overlevingskansen en de levenskwaliteit van mensen met kanker verbeteren.
Kom op tegen Kanker heeft 10.877.571 euro uitgereikt aan 69 onderzoeksprojecten in 2020. Dat is bijna elf miljoen euro voor projecten die kanker vermijden en de overlevingskansen en de levenskwaliteit van mensen met kanker verbeteren.
B
B is het blad van de Borstkankervereniging Nederland (BVN). Wie lid is van BVN krijgt het blad thuis bezorgd. Vorige nummers van B vind je op www.borstkanker.nl./archief-b
B is het blad van de Borstkankervereniging Nederland (BVN). Wie lid is van BVN krijgt het blad thuis bezorgd. Vorige nummers van B vind je op www.borstkanker.nl./archief-b
mamazone MAG
Is het blad van de Duitse lotgenotengroep “Frauen & Forschung gegen Brustkrebs” (60 blz.). Zie: https://www.mamazone.de/publikationen/
Is het blad van de Duitse lotgenotengroep “Frauen & Forschung gegen Brustkrebs” (60 blz.). Zie: https://www.mamazone.de/publikationen/
2006
Het allereerste nummer van deze Nieuwsbrief verscheen in januari 2006 en was oorspronkelijk slechts bedoeld als clubblad voor de vrijwillig(st)ers van Leven zoals Voorheen vzw. Sindsdien is het aantal bestemmelingen blijven toenemen, en is ook het aantal bladzijden gestegen. Met frisse moed beginnen we dus aan de zestiende jaargang.
Het allereerste nummer van deze Nieuwsbrief verscheen in januari 2006 en was oorspronkelijk slechts bedoeld als clubblad voor de vrijwillig(st)ers van Leven zoals Voorheen vzw. Sindsdien is het aantal bestemmelingen blijven toenemen, en is ook het aantal bladzijden gestegen. Met frisse moed beginnen we dus aan de zestiende jaargang.
Bericht van het KCE
Hoe kunnen we de plotse toestroom van ziekenhuispatiënten nog beter beheren? Het KCE trekt lessen uit de eerste coronagolfNa afloop van de eerste coronagolf kreeg het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) de opdracht om de werking en de maatregelen van het Hospital & Transport Surge Capacity comité onder de loep te nemen.
Vóór de crisis waren er geen plannen om dergelijk comité op te richten, maar bij de uitbraak van de pandemie kwam het tot stand op initiatief van enkele experten van de overheid en het terrein.
Bedoeling was dat het adviezen gaf over het beheer van de ziekenhuiscapaciteit. Het comité vaardigde zeer snel duidelijke maatregelen uit, die de ziekenhuizen niet altijd haalbaar vonden, maar die ze wel zeer professioneel opvolgden. Door zijn samenstelling is het comité een uniek platform om ziekenhuisaangelegenheden te bespreken. Het KCE pleit er dan ook voor om het als permanent crisisorgaan te behouden, maar om ook vertegenwoordigers van het terrein (artsen, verpleegkundigen) erin te laten zetelen.
Bij de uitbraak van de coronacrisis moest er in de ziekenhuizen snel extra capaciteit gecreëerd worden. Om dit alles in goede banen te leiden, werd begin maart 2020 het Hospital & Transport Surge Capacity (HTSC) comité opgericht, dat advies moest geven aan de Risk Management Group (RMG).
Het KCE kreeg in juni 2020 de opdracht van het comité om terug te blikken naar de eerste coronagolf (maart-juni 2020) in België, en de werking en de maatregelen van dit comité en de respons van de ziekenhuizen erop te evalueren.
Bedoeling was om hieruit lessen te trekken en om aanbevelingen te formuleren voor beleidsmakers en ziekenhuizen.
Het KCE interviewde leden van het HTSC comité, vertegenwoordigers van de ziekenhuissector en experten.
Het organiseerde een enquête bij de acute ziekenhuizen (62/98 namen deel), onderzocht de (internationale) literatuur, de notulen van het comité en zijn communicatie met de ziekenhuizen, en keek naar de aanpak in het buitenland.
Oprichting adviesorgaan, dat zeer snel schakelde
Toen de pandemie in ons land uitbrak, bestond er geen nationale strategie voor capaciteitsproblemen in de ziekenhuizen. Bij de bestaande structuren (bv. de Risk Assessment Group (RAG), de Risk Management Group (RMG) of het Nationaal Crisiscentrum (NCCN)) lag de focus vooral op de isolatie van mensen uit het buitenland, en niet zozeer op het voorzien van extra ziekenhuiscapaciteit.
Op basis van initiatief van experten van het terrein en de overheid werd daarom het HTSC comité opgericht. Het moest het aantal COVID-19 patiënten en de beschikbare bedden in de ziekenhuizen opvolgen, en adviezen geven aan de RMG rond ziekenhuiscapaciteit, vooral dan voor intensieve zorgen.
Het comité schakelde zeer snel. In de periode maart-april werd een brede waaier aan drastische maatregelen genomen om de ziekenhuiscapaciteit voor COVID-19 patiënten te vergroten (bv. het opschorten van alle niet-dringende zorg), terwijl vanaf mei de instructies meer gericht waren op de voorbereiding op een eventuele tweede golf.
De ziekenhuizen vonden deze maatregelen duidelijk, maar niet altijd haalbaar. Zo bleven de vereisten inzake competentie van personeel voor de extra bedden op intensieve zorgen onveranderd, terwijl er onvoldoende zorgverleners met dat specifieke profiel beschikbaar waren. Maatregelen over het vrijmaken van ziekenhuisbedden werden dan weer wel haalbaar bevonden.
Ondanks deze ingrijpende maatregelen werd de autoriteit van het comité niet in twijfel getrokken en reageerden de ziekenhuizen zeer professioneel en solidair. De juridische status van (de maatregelen van) het comité was nochtans onduidelijk, net als de gevolgen wanneer ziekenhuizen zouden weigeren of niet in staat zouden zijn om de maatregelen uit te voeren. Het KCE beveelt dan ook aan om voor de spreidingsplannen die het HTSC comité voorstelt, een permanent wettelijk kader te voorzien, zodat de RMG deze bij toekomstige crisissen onmiddellijk afdwingbaar kan maken.
Samenwerking tussen de ziekenhuizen steeds meer op netwerkniveau
Uit de interviews blijkt dat de ziekenhuizen zich tijdens de eerste golf heel erg op zichzelf terugplooiden. De rol van de locoregionale netwerken was toen nog vrij beperkt, want de sector vond ze nog onvoldoende matuur. Gaandeweg gaf het HTSC comité er echter steeds meer gewicht aan. Daardoor gingen de ziekenhuizen een aantal problemen samen aanpakken, zoals de transfer van patiënten en de uitwisseling van persoonlijke beschermingsmiddelen. Na de eerste piek maakten ze afspraken om de COVID-patiënten op te nemen in de grote ziekenhuizen, zodat de kleinere opnieuw de reguliere zorg konden opstarten.
Om ook in de toekomst deze samenwerking binnen eenzelfde netwerk te versterken, moet worden voortgewerkt aan de noodzakelijke randvoorwaarden, zoals een aangepaste financiering en verder uitgewerkte beheerstructuren op netwerkniveau.
Inschakelen van extra personeel te coördineren door de overheid
Voor het creëren van extra capaciteit in de ziekenhuizen was de beschikbaarheid van zorgpersoneel bepalend. Ziekenhuizen en hun personeel hebben hier een historische inspanning geleverd. Zo werd o.a. de werktijd verhoogd en werden verpleegkundigen en artsen op intensieve zorgen ingeschakeld na een spoedopleiding. Het inzetten van dat extra personeel werd nu echter vooral overgelaten aan de ziekenhuizen zelf. In toekomstige crisissen zou de overheid daar meer een coördinerende rol kunnen opnemen.
Mede door de COVID-19 crisis werden grote budgetten vrijgemaakt om de arbeidsomstandigheden van verpleegkundigen te verbeteren (bv. salarisverhoging) en om de werklast te verminderen. Ook werd en wordt er onderhandeld over een betere vergoeding van artsen in opleiding. Het is nu belangrijk dat deze budgetten effectief worden gebruikt om een verschil te maken op het terrein (bv. lager aantal patiënten per verpleegkundige, verbeterde taakverdeling, hogere jobtevredenheid).
Data op nationaal niveau zijn cruciaal
Adequate data over ziekenhuisgebruik en ziekenhuiscapaciteit zijn cruciaal voor het beheer van ziekenhuiscapaciteit. Het KCE pleit voor een landelijk datasysteem voor de intensieve zorgen, zodat in ‘real time’ een accuraat beeld wordt verkregen van de capaciteit (bv. bedden, apparatuur, personeel), de patiëntkenmerken en de resultaten van zorg.
Pandemieluik binnen het ziekenhuisnoodplan nodig
Wanneer een ziekenhuis te maken krijgt met een plotse instroom aan patiënten, moet het zijn ziekenhuisnoodplan opstarten (ZNP). Bij de uitbraak van de pandemie had de meerderheid van de ziekenhuizen wel al een ZNP, maar was het nog niet goedgekeurd door de overheid. De opmaak ervan zorgde er wel voor dat de ziekenhuizen snel konden reageren bij de uitbraak van de pandemie. Momenteel moet een ZNP echter geen specifiek pandemieluik bevatten, en dit wordt best voorzien.
Permanent adviesorgaan met vertegenwoordigers van het terrein
Uit het onderzoek blijkt dat het comité door zijn samenstelling (vooral overheid en ziekenhuiskoepels) wordt beschouwd als een uniek platform om ziekenhuisaangelegenheden te bespreken. Het KCE pleit er dan ook voor om het als permanent adviesorgaan te behouden. Het kan dan worden geactiveerd bij een crisissituatie waarbij extra ziekenhuiscapaciteit nodig is.
Het terrein, en meer bepaald verpleegkundigen en (hoofd)artsen van ziekenhuizen, was er echter niet in vertegenwoordigd. Daarom wordt het best in die zin uitgebreid. Daarnaast moet het ook systematisch een beroep kunnen doen op bijkomende expertise (bv. van patiënten, ethici).
Het volledige rapport 335A kan je hier lezen:
https://kce.fgov.be/nl/het-beheer-van-de-ziekenhuiscapaciteit-in-belgi%C3%AB-tijdens-de-eerste-golf-van-de-covid-19-pandemie
Hoe kunnen we de plotse toestroom van ziekenhuispatiënten nog beter beheren? Het KCE trekt lessen uit de eerste coronagolfNa afloop van de eerste coronagolf kreeg het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) de opdracht om de werking en de maatregelen van het Hospital & Transport Surge Capacity comité onder de loep te nemen.
Vóór de crisis waren er geen plannen om dergelijk comité op te richten, maar bij de uitbraak van de pandemie kwam het tot stand op initiatief van enkele experten van de overheid en het terrein.
Bedoeling was dat het adviezen gaf over het beheer van de ziekenhuiscapaciteit. Het comité vaardigde zeer snel duidelijke maatregelen uit, die de ziekenhuizen niet altijd haalbaar vonden, maar die ze wel zeer professioneel opvolgden. Door zijn samenstelling is het comité een uniek platform om ziekenhuisaangelegenheden te bespreken. Het KCE pleit er dan ook voor om het als permanent crisisorgaan te behouden, maar om ook vertegenwoordigers van het terrein (artsen, verpleegkundigen) erin te laten zetelen.
Bij de uitbraak van de coronacrisis moest er in de ziekenhuizen snel extra capaciteit gecreëerd worden. Om dit alles in goede banen te leiden, werd begin maart 2020 het Hospital & Transport Surge Capacity (HTSC) comité opgericht, dat advies moest geven aan de Risk Management Group (RMG).
Het KCE kreeg in juni 2020 de opdracht van het comité om terug te blikken naar de eerste coronagolf (maart-juni 2020) in België, en de werking en de maatregelen van dit comité en de respons van de ziekenhuizen erop te evalueren.
Bedoeling was om hieruit lessen te trekken en om aanbevelingen te formuleren voor beleidsmakers en ziekenhuizen.
Het KCE interviewde leden van het HTSC comité, vertegenwoordigers van de ziekenhuissector en experten.
Het organiseerde een enquête bij de acute ziekenhuizen (62/98 namen deel), onderzocht de (internationale) literatuur, de notulen van het comité en zijn communicatie met de ziekenhuizen, en keek naar de aanpak in het buitenland.
Oprichting adviesorgaan, dat zeer snel schakelde
Toen de pandemie in ons land uitbrak, bestond er geen nationale strategie voor capaciteitsproblemen in de ziekenhuizen. Bij de bestaande structuren (bv. de Risk Assessment Group (RAG), de Risk Management Group (RMG) of het Nationaal Crisiscentrum (NCCN)) lag de focus vooral op de isolatie van mensen uit het buitenland, en niet zozeer op het voorzien van extra ziekenhuiscapaciteit.
Op basis van initiatief van experten van het terrein en de overheid werd daarom het HTSC comité opgericht. Het moest het aantal COVID-19 patiënten en de beschikbare bedden in de ziekenhuizen opvolgen, en adviezen geven aan de RMG rond ziekenhuiscapaciteit, vooral dan voor intensieve zorgen.
Het comité schakelde zeer snel. In de periode maart-april werd een brede waaier aan drastische maatregelen genomen om de ziekenhuiscapaciteit voor COVID-19 patiënten te vergroten (bv. het opschorten van alle niet-dringende zorg), terwijl vanaf mei de instructies meer gericht waren op de voorbereiding op een eventuele tweede golf.
De ziekenhuizen vonden deze maatregelen duidelijk, maar niet altijd haalbaar. Zo bleven de vereisten inzake competentie van personeel voor de extra bedden op intensieve zorgen onveranderd, terwijl er onvoldoende zorgverleners met dat specifieke profiel beschikbaar waren. Maatregelen over het vrijmaken van ziekenhuisbedden werden dan weer wel haalbaar bevonden.
Ondanks deze ingrijpende maatregelen werd de autoriteit van het comité niet in twijfel getrokken en reageerden de ziekenhuizen zeer professioneel en solidair. De juridische status van (de maatregelen van) het comité was nochtans onduidelijk, net als de gevolgen wanneer ziekenhuizen zouden weigeren of niet in staat zouden zijn om de maatregelen uit te voeren. Het KCE beveelt dan ook aan om voor de spreidingsplannen die het HTSC comité voorstelt, een permanent wettelijk kader te voorzien, zodat de RMG deze bij toekomstige crisissen onmiddellijk afdwingbaar kan maken.
Samenwerking tussen de ziekenhuizen steeds meer op netwerkniveau
Uit de interviews blijkt dat de ziekenhuizen zich tijdens de eerste golf heel erg op zichzelf terugplooiden. De rol van de locoregionale netwerken was toen nog vrij beperkt, want de sector vond ze nog onvoldoende matuur. Gaandeweg gaf het HTSC comité er echter steeds meer gewicht aan. Daardoor gingen de ziekenhuizen een aantal problemen samen aanpakken, zoals de transfer van patiënten en de uitwisseling van persoonlijke beschermingsmiddelen. Na de eerste piek maakten ze afspraken om de COVID-patiënten op te nemen in de grote ziekenhuizen, zodat de kleinere opnieuw de reguliere zorg konden opstarten.
Om ook in de toekomst deze samenwerking binnen eenzelfde netwerk te versterken, moet worden voortgewerkt aan de noodzakelijke randvoorwaarden, zoals een aangepaste financiering en verder uitgewerkte beheerstructuren op netwerkniveau.
Inschakelen van extra personeel te coördineren door de overheid
Voor het creëren van extra capaciteit in de ziekenhuizen was de beschikbaarheid van zorgpersoneel bepalend. Ziekenhuizen en hun personeel hebben hier een historische inspanning geleverd. Zo werd o.a. de werktijd verhoogd en werden verpleegkundigen en artsen op intensieve zorgen ingeschakeld na een spoedopleiding. Het inzetten van dat extra personeel werd nu echter vooral overgelaten aan de ziekenhuizen zelf. In toekomstige crisissen zou de overheid daar meer een coördinerende rol kunnen opnemen.
Mede door de COVID-19 crisis werden grote budgetten vrijgemaakt om de arbeidsomstandigheden van verpleegkundigen te verbeteren (bv. salarisverhoging) en om de werklast te verminderen. Ook werd en wordt er onderhandeld over een betere vergoeding van artsen in opleiding. Het is nu belangrijk dat deze budgetten effectief worden gebruikt om een verschil te maken op het terrein (bv. lager aantal patiënten per verpleegkundige, verbeterde taakverdeling, hogere jobtevredenheid).
Data op nationaal niveau zijn cruciaal
Adequate data over ziekenhuisgebruik en ziekenhuiscapaciteit zijn cruciaal voor het beheer van ziekenhuiscapaciteit. Het KCE pleit voor een landelijk datasysteem voor de intensieve zorgen, zodat in ‘real time’ een accuraat beeld wordt verkregen van de capaciteit (bv. bedden, apparatuur, personeel), de patiëntkenmerken en de resultaten van zorg.
Pandemieluik binnen het ziekenhuisnoodplan nodig
Wanneer een ziekenhuis te maken krijgt met een plotse instroom aan patiënten, moet het zijn ziekenhuisnoodplan opstarten (ZNP). Bij de uitbraak van de pandemie had de meerderheid van de ziekenhuizen wel al een ZNP, maar was het nog niet goedgekeurd door de overheid. De opmaak ervan zorgde er wel voor dat de ziekenhuizen snel konden reageren bij de uitbraak van de pandemie. Momenteel moet een ZNP echter geen specifiek pandemieluik bevatten, en dit wordt best voorzien.
Permanent adviesorgaan met vertegenwoordigers van het terrein
Uit het onderzoek blijkt dat het comité door zijn samenstelling (vooral overheid en ziekenhuiskoepels) wordt beschouwd als een uniek platform om ziekenhuisaangelegenheden te bespreken. Het KCE pleit er dan ook voor om het als permanent adviesorgaan te behouden. Het kan dan worden geactiveerd bij een crisissituatie waarbij extra ziekenhuiscapaciteit nodig is.
Het terrein, en meer bepaald verpleegkundigen en (hoofd)artsen van ziekenhuizen, was er echter niet in vertegenwoordigd. Daarom wordt het best in die zin uitgebreid. Daarnaast moet het ook systematisch een beroep kunnen doen op bijkomende expertise (bv. van patiënten, ethici).
Het volledige rapport 335A kan je hier lezen:
https://kce.fgov.be/nl/het-beheer-van-de-ziekenhuiscapaciteit-in-belgi%C3%AB-tijdens-de-eerste-golf-van-de-covid-19-pandemie
Gelezen: pijnlijke situatie in Nederland december 2020
Screening borstkanker nu landelijk elke 3 jaar in plaats van 2 jaar door tekort aan laboranten
Auteur: Marja Sol Bron: EenVandaagHet bevolkingsonderzoek borstkanker kampt door personeelstekort met achterstanden. De screening zal daarom voorlopig om de 3 jaar zijn in plaats van om de 2 jaar. Dat betekent dat er de komende jaren meer vrouwen aan borstkanker zullen overlijden.
Het bevolkingsonderzoek is bedoeld om borstkanker vroeg op te sporen bij vrouwen tussen de 50 en 75 jaar. De kans op een succesvolle behandeling is dan groter. "Voordat een vrouw zelf iets voelt in haar borst, is de tumor vaak al 2 centimeter groter. Dat verschil kun je met de screening maken. Al bij een halve centimeter kun je borstkanker ontdekken, soms wel 4 tot 5 jaar eerder", zegt hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg Harry de Koning. Hij is betrokken bij de evaluatie van het borstkankeronderzoek.
"Dat is natuurlijk heel vervelend. Wij willen graag alle vrouwen elke 2 jaar borstonderzoek aanbieden, maar dat lukt niet, zegt Rob Riesmeijer, hoofd van het Centrum voor Bevolkingsonderzoek van het RIVM.
"We hebben te maken met personeelstekorten. Veel screeningslaboranten gaan de komende jaren met pensioen en er is onvoldoende nieuw aanbod. En door corona heeft het onderzoek dit voorjaar 3 maanden stilgelegen. Door de coronamaatregelen hebben we ook minder capaciteit dan normaal."
Gemiddeld ligt de periode tussen twee borstonderzoeken in heel Nederland nu op 31 maanden. In sommige regio's komt 36 maanden al voor. Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid wil de interval voor alle vrouwen in Nederland gelijk maken tot gemiddeld maximaal 3 jaar.
"Het is belangrijk om alle vrouwen hetzelfde aanbod te geven", zegt Riesmeijer. "Het zou niet moeten uitmaken waar je woont. Er zijn nu grote verschillen tussen de regio's en dat is ongewenst. Door de interval op maximaal 36 maanden te zetten is er ruimte om nieuw personeel op te leiden. Zodat we na een aantal jaren weer terug kunnen naar screenen om de 2 jaar."
"Epidemiologisch gezien zijn de extra sterfgevallen niet veel", zegt hoogleraar De Koning. "Ik vind die paar procent te overzien, maar ik snap dat het voor die 57 vrouwen een ramp is. We staan een beetje met de rug tegen de muur. Dit is ook niet wat je voor ogen hebt met het bevolkingsonderzoek."
De Koning pleit ervoor om een extra screeningsronde in te lassen voor vrouwen van rond de 75. Daarmee valt een deel van het gezondheidsverlies in te halen. "Maar dat kan pas als de personeelssterkte weer op orde is."
Ieder jaar worden een miljoen vrouwen tussen de 50 en 75 jaar gescreend op borstkanker. Het is de meest voorkomende kanker bij vrouwen; één op de zeven krijgt ermee te maken, dat betekent zo'n 17.000 gevallen per jaar. Volgens De Koning heeft de vertraging in de screening gevolgen voor alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar.
"De extra sterfgevallen zijn niet te voorkomen. Daar krijgt waarschijnlijk die hele leeftijdsgroep mee te maken. Er zijn nu eenmaal vrouwen die op hun vijftigste al profijt hebben van het onderzoek, anderen op hun zestigste, en zelfs vrouwen die echt op hun vijfenzeventigste nog profijt hebben."
De Koning wijst erop dat vrouwen tussen de screenings alert moeten blijven op klachten, afwijkingen of veranderingen. "Ga dan vooral naar de huisarts, dat blijft essentieel." Bevolkingsonderzoek Nederland is een eigen opleiding begonnen voor screeningslaboranten.
Verwacht wordt dat er in 2028 weer om de 24 maanden kan worden gescreend. Maar de gevolgen zullen nog langere tijd aanhouden.
Screening borstkanker nu landelijk elke 3 jaar in plaats van 2 jaar door tekort aan laboranten
Auteur: Marja Sol Bron: EenVandaagHet bevolkingsonderzoek borstkanker kampt door personeelstekort met achterstanden. De screening zal daarom voorlopig om de 3 jaar zijn in plaats van om de 2 jaar. Dat betekent dat er de komende jaren meer vrouwen aan borstkanker zullen overlijden.
Het bevolkingsonderzoek is bedoeld om borstkanker vroeg op te sporen bij vrouwen tussen de 50 en 75 jaar. De kans op een succesvolle behandeling is dan groter. "Voordat een vrouw zelf iets voelt in haar borst, is de tumor vaak al 2 centimeter groter. Dat verschil kun je met de screening maken. Al bij een halve centimeter kun je borstkanker ontdekken, soms wel 4 tot 5 jaar eerder", zegt hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg Harry de Koning. Hij is betrokken bij de evaluatie van het borstkankeronderzoek.
"Dat is natuurlijk heel vervelend. Wij willen graag alle vrouwen elke 2 jaar borstonderzoek aanbieden, maar dat lukt niet, zegt Rob Riesmeijer, hoofd van het Centrum voor Bevolkingsonderzoek van het RIVM.
"We hebben te maken met personeelstekorten. Veel screeningslaboranten gaan de komende jaren met pensioen en er is onvoldoende nieuw aanbod. En door corona heeft het onderzoek dit voorjaar 3 maanden stilgelegen. Door de coronamaatregelen hebben we ook minder capaciteit dan normaal."
Gemiddeld ligt de periode tussen twee borstonderzoeken in heel Nederland nu op 31 maanden. In sommige regio's komt 36 maanden al voor. Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid wil de interval voor alle vrouwen in Nederland gelijk maken tot gemiddeld maximaal 3 jaar.
"Het is belangrijk om alle vrouwen hetzelfde aanbod te geven", zegt Riesmeijer. "Het zou niet moeten uitmaken waar je woont. Er zijn nu grote verschillen tussen de regio's en dat is ongewenst. Door de interval op maximaal 36 maanden te zetten is er ruimte om nieuw personeel op te leiden. Zodat we na een aantal jaren weer terug kunnen naar screenen om de 2 jaar."
"Epidemiologisch gezien zijn de extra sterfgevallen niet veel", zegt hoogleraar De Koning. "Ik vind die paar procent te overzien, maar ik snap dat het voor die 57 vrouwen een ramp is. We staan een beetje met de rug tegen de muur. Dit is ook niet wat je voor ogen hebt met het bevolkingsonderzoek."
De Koning pleit ervoor om een extra screeningsronde in te lassen voor vrouwen van rond de 75. Daarmee valt een deel van het gezondheidsverlies in te halen. "Maar dat kan pas als de personeelssterkte weer op orde is."
Ieder jaar worden een miljoen vrouwen tussen de 50 en 75 jaar gescreend op borstkanker. Het is de meest voorkomende kanker bij vrouwen; één op de zeven krijgt ermee te maken, dat betekent zo'n 17.000 gevallen per jaar. Volgens De Koning heeft de vertraging in de screening gevolgen voor alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar.
"De extra sterfgevallen zijn niet te voorkomen. Daar krijgt waarschijnlijk die hele leeftijdsgroep mee te maken. Er zijn nu eenmaal vrouwen die op hun vijftigste al profijt hebben van het onderzoek, anderen op hun zestigste, en zelfs vrouwen die echt op hun vijfenzeventigste nog profijt hebben."
De Koning wijst erop dat vrouwen tussen de screenings alert moeten blijven op klachten, afwijkingen of veranderingen. "Ga dan vooral naar de huisarts, dat blijft essentieel." Bevolkingsonderzoek Nederland is een eigen opleiding begonnen voor screeningslaboranten.
Verwacht wordt dat er in 2028 weer om de 24 maanden kan worden gescreend. Maar de gevolgen zullen nog langere tijd aanhouden.
Recente artikels over gemetastaseerde en geavanceerde borstkankers
M.M. Cook, L.A. Rabadi, A.J. Kaempf, et all., Everolimus Plus Exemestane Treatment in Metastatic Hormone Receptor-Positive Breast Cancer Patients Previously Treated With CDK4/6 Inhibitor Therapy, in: The Oncologist, 2020. https://doi.org/10.1002/onco.13609,
F. André, E.M. Ciruelos, D. Juric, et all., Alpelisib Plus Fulvestrant for PIK3CA-Mutated, Hormone Receptor-Positive, Human Epidermal Growth Factor Receptor-2-Negative Advanced Breast Cancer: Final Overall Survival Results From SOLAR-1, in: Annals of Oncology, 2020 https://www.annalsofoncology.org/action/showPdf?pii=S0923-7534%2820%2943166-7
X.-R. Liu, J.-J. Yu, G.-H. Song, et all., Peripheral Cytotoxic T Lymphocyte Predicts First-Line Progression Free Survival in HER2-Positive Advanced Breast Cancer, in: The Breast, 2021. https://www.thebreastonline.com/article/S0960-9776(20)30212-5/fulltext
J.P.. Leone, K.E. Emblem, M. Weitz, et all., Phase II Trial of Carboplatin and Bevacizumab in Patients With Breast Cancer Brain Metastases, in: Breast Cancer Research, nov. 2020, 22, n.1, 131.. https://doi.org/10.1186/s13058-020-01372-w
F. Xu, Q. Zheng, W. Xia, et all., A Phase II Study of Fulvestrant 500 mg as Maintenance Therapy in HR-Positive, HER2-Negative Patients with Advanced Breast Cancer After First-Line Chemotherapy, in: The Oncologist, november 2020. https://doi.org/10.1002/onco.13614
J.P. Leone, K.E. Emblem, M. Weitz, et all., Phase II Trial of Carboplatin and Bevacizumab in Patients With Breast Cancer Brain Metastases, in: Breast Cancer Research, 30 ,nov. 2020, 22, n. 1. https://doi.org/10.1186/s13058-020-01372-w
S. Jacob, A.A. Davis, L. Gerratana, et all, The Use of Serial Circulating Tumor DNA (ctDNA) to Detect Resistance Alterations in Progressive Metastatic Breast Cancer, in: Clinical Cancer Research, dec. 2020. DOI: 10.1158/1078-0432.CCR-20-1566
E. López-Miranda, J.M. Pérez-García, S. Di Cosimo, et all., Trastuzumab Emtansine Plus Non-Pegylated Liposomal Doxorubicin in HER2-Positive Metastatic Breast Cancer (Thelma), in: Cancers, nov. 2020. https://doi.org/10.3390/cancers12123509
M.M. Cook, L.A. Rabadi, A.J. Kaempf, et all., Everolimus Plus Exemestane Treatment in Metastatic Hormone Receptor-Positive Breast Cancer Patients Previously Treated With CDK4/6 Inhibitor Therapy, in: The Oncologist, 2020. https://doi.org/10.1002/onco.13609,
F. André, E.M. Ciruelos, D. Juric, et all., Alpelisib Plus Fulvestrant for PIK3CA-Mutated, Hormone Receptor-Positive, Human Epidermal Growth Factor Receptor-2-Negative Advanced Breast Cancer: Final Overall Survival Results From SOLAR-1, in: Annals of Oncology, 2020 https://www.annalsofoncology.org/action/showPdf?pii=S0923-7534%2820%2943166-7
X.-R. Liu, J.-J. Yu, G.-H. Song, et all., Peripheral Cytotoxic T Lymphocyte Predicts First-Line Progression Free Survival in HER2-Positive Advanced Breast Cancer, in: The Breast, 2021. https://www.thebreastonline.com/article/S0960-9776(20)30212-5/fulltext
J.P.. Leone, K.E. Emblem, M. Weitz, et all., Phase II Trial of Carboplatin and Bevacizumab in Patients With Breast Cancer Brain Metastases, in: Breast Cancer Research, nov. 2020, 22, n.1, 131.. https://doi.org/10.1186/s13058-020-01372-w
F. Xu, Q. Zheng, W. Xia, et all., A Phase II Study of Fulvestrant 500 mg as Maintenance Therapy in HR-Positive, HER2-Negative Patients with Advanced Breast Cancer After First-Line Chemotherapy, in: The Oncologist, november 2020. https://doi.org/10.1002/onco.13614
J.P. Leone, K.E. Emblem, M. Weitz, et all., Phase II Trial of Carboplatin and Bevacizumab in Patients With Breast Cancer Brain Metastases, in: Breast Cancer Research, 30 ,nov. 2020, 22, n. 1. https://doi.org/10.1186/s13058-020-01372-w
S. Jacob, A.A. Davis, L. Gerratana, et all, The Use of Serial Circulating Tumor DNA (ctDNA) to Detect Resistance Alterations in Progressive Metastatic Breast Cancer, in: Clinical Cancer Research, dec. 2020. DOI: 10.1158/1078-0432.CCR-20-1566
E. López-Miranda, J.M. Pérez-García, S. Di Cosimo, et all., Trastuzumab Emtansine Plus Non-Pegylated Liposomal Doxorubicin in HER2-Positive Metastatic Breast Cancer (Thelma), in: Cancers, nov. 2020. https://doi.org/10.3390/cancers12123509
Tijdschriftartikels over HER2+borstkankers
H.S. Rugo, V. Dieras, J. Cortes, et all., Real-World Survival Outcomes of Heavily Pretreated Patients With Refractory HR+, HER2- Metastatic Breast Cancer Receiving Single-Agent Chemotherapy—A Comparison With MONARCH 1, in: Breast Cancer Research and Treatment, nov. 2020, 184, n. 1, blz. 161-172. DOI: 10.1007/s10549-020-05838-5
S.A. Hurvitz, J.L. Caswell-Jin, K.L. McNamara, Pathologic and Molecular Responses to Neoadjuvant Trastuzumab and/or Lapatinib From a Phase II Randomized Trial in HER2-Positive Breast Cancer (TRIO-US B07), in: Nature Communications, november 2020. https://doi.org/10.1038/s41467-020-19494-2.
E. López-Miranda, J.M. Pérez-García, S. Di Cosimo, et all., Trastuzumab Emtansine Plus Non-Pegylated Liposomal Doxorubicin in HER2-Positive Metastatic Breast Cancer (Thelma), in: Cancers, nov. 2020. https://doi.org/10.3390/cancers12123509
H.S. Rugo, V. Dieras, J. Cortes, et all., Real-World Survival Outcomes of Heavily Pretreated Patients With Refractory HR+, HER2- Metastatic Breast Cancer Receiving Single-Agent Chemotherapy—A Comparison With MONARCH 1, in: Breast Cancer Research and Treatment, nov. 2020, 184, n. 1, blz. 161-172. DOI: 10.1007/s10549-020-05838-5
S.A. Hurvitz, J.L. Caswell-Jin, K.L. McNamara, Pathologic and Molecular Responses to Neoadjuvant Trastuzumab and/or Lapatinib From a Phase II Randomized Trial in HER2-Positive Breast Cancer (TRIO-US B07), in: Nature Communications, november 2020. https://doi.org/10.1038/s41467-020-19494-2.
E. López-Miranda, J.M. Pérez-García, S. Di Cosimo, et all., Trastuzumab Emtansine Plus Non-Pegylated Liposomal Doxorubicin in HER2-Positive Metastatic Breast Cancer (Thelma), in: Cancers, nov. 2020. https://doi.org/10.3390/cancers12123509
Tijdschriftartikels over triple negatieve borstkankers
J.A. Crozier, T.A. Pezzi, C. Hodge, et all., Addition of Chemotherapy to Local Therapy in Women Aged 70 Years or Older With Triple-Negative Breast Cancer: A Propensity-Matched Analysis, in: The Lancet Oncology, 1 dec. 2020, 21, n. 12, blz. 1611-1619,
X. Wang, S.S. Wang, H. Huang, et all., Effect of Capecitabine Maintenance Therapy Using Lower Dosage and Higher Frequency vs Observation on Disease-Free Survival Among Patients With Early-Stage Triple-Negative Breast Cancer Who Had Received Standard Treatment: The SYSUCC-001 Randomized Clinical Trial, in: JAMA: The Journal of the American Medical Association. doi:10.1001/jama.2020.23370
J.A. Crozier, T.A. Pezzi, C. Hodge, et all., Addition of Chemotherapy to Local Therapy in Women Aged 70 Years or Older With Triple-Negative Breast Cancer: A Propensity-Matched Analysis, in: The Lancet Oncology, 1 dec. 2020, 21, n. 12, blz. 1611-1619,
X. Wang, S.S. Wang, H. Huang, et all., Effect of Capecitabine Maintenance Therapy Using Lower Dosage and Higher Frequency vs Observation on Disease-Free Survival Among Patients With Early-Stage Triple-Negative Breast Cancer Who Had Received Standard Treatment: The SYSUCC-001 Randomized Clinical Trial, in: JAMA: The Journal of the American Medical Association. doi:10.1001/jama.2020.23370
Gelezen in een mail van het Wereld Kanker Onderzoek FondsBevatten spruitjes meer vitamine C dan een sinaasappel?Met spruitjes kun je alle kanten op: van gestampt in een stamppot tot gewokt in een roerbakschotel of zelfs gepureerd in een soep. Deze veelzijdige groene groentesoort is in de winter volop verkrijgbaar van eigen bodem. Maar hoe gezond zijn spruitjes nu eigenlijk? Hoeveel vitamine C bevatten ze bijvoorbeeld?
Spruitjes zijn echte vitaminebommetjes! Ze bevatten allerlei gezonde vitaminen en mineralen, maar qua hoeveelheid vitamine C springen ze er behoorlijk uit. Ze bevatten zelfs meer vitamine C dan een sinaasappel: in 100 gram rauwe spruitjes zit maar liefst 150 milligram vitamine C, terwijl in 100 gram sinaasappel 'slechts' 51 milligram vitamine C zit.
Spruitjes zijn echte vitaminebommetjes! Ze bevatten allerlei gezonde vitaminen en mineralen, maar qua hoeveelheid vitamine C springen ze er behoorlijk uit. Ze bevatten zelfs meer vitamine C dan een sinaasappel: in 100 gram rauwe spruitjes zit maar liefst 150 milligram vitamine C, terwijl in 100 gram sinaasappel 'slechts' 51 milligram vitamine C zit.