"Borstkanker bij mannen: De stille golf die mannen niet kunnen negeren"
De missie van een arts om een over het hoofd geziene crisis bloot te leggen, op te sporen en te bestrijden
Door Robert L. Bard, MD - Specialist in diagnostische beeldvorming | Pleitbezorger voor kankeronderzoek
Inleiding: De stilte doorbreken over een onbegrepen bedreiging - De term "borstkanker" roept doorgaans een beeld op van een vrouw – een begrijpelijke reactie, gevormd door decennia van bewustwordingscampagnes en het promoten van de 'roze lintjes'. Maar borstkanker komt niet alleen voor bij vrouwen. Het komt ook bij mannen voor, en vaker dan velen zich realiseren. Het gevaarlijkste? De meeste mannelijke patiënten – en hun artsen – zien het niet aankomen.
Als specialist in kankerbeeldvorming heb ik tientallen jaren aan de frontlinie van de vroege opsporing gestaan. Wat me verontrust, is niet alleen het aantal gevallen van borstkanker bij mannen (MBC) dat ik ben tegengekomen, maar ook hoe gemakkelijk ze over het hoofd worden gezien, verkeerd worden gediagnosticeerd of ronduit worden genegeerd. Dat komt niet door biologie, maar door vooringenomenheid en een ernstig gebrek aan data. Zoals ik vaak zeg: "Het komt alleen zelden voor door het gebrek aan data." Dat gebrek aan bewustzijn kost levens, en het is tijd dat we daar verandering in brengen.
Wat is borstkanker bij mannen – en waarom praten we er niet over? - Borstkanker bij mannen ontstaat wanneer kwaadaardige cellen zich vormen in het weefsel van de mannelijke borst – ja, mannen hebben ook borstweefsel. Hoewel het minder dan 1% van alle borstkankerdiagnoses uitmaakt, is het sterftecijfer onevenredig hoog omdat de meeste gevallen laat worden ontdekt. Symptomen worden vaak niet gemeld, over het hoofd gezien of genegeerd totdat de ziekte is geëvolueerd.
Historische blinde vlekken en genderbias - Borstkanker bij mannen is decennialang buiten de boot gevallen van onderzoek naar volksgezondheid en screeningrichtlijnen. Omdat studies zich historisch gezien op vrouwen richtten, worden specifieke risico's en diagnostische patronen voor mannen nog steeds slecht begrepen. Dit heeft geleid tot een diepgewortelde en gevaarlijke misvatting: borstkanker is uitsluitend een "vrouwenziekte". Maar kanker is biologisch onverschillig – het richt zich op weefsel, niet op genderidentiteit.
Wereldwijd perspectief en groeiende aantallen - Internationale gegevens tonen een langzame maar gestage stijging van het aantal gevallen van borstkanker bij mannen. Door inconsistente rapportage en het gebrek aan routinematige screening van mannen wordt de werkelijke wereldwijde last echter onderschat. Deze stille statistieken onderstrepen de dringende behoefte aan universeel bewustzijn en inclusieve diagnostische strategieën – strategieën die niet worden beperkt door grenzen of vooroordelen.
Een nieuw tijdperk van beeldvorming: het verhaal veranderen met technologie - Geavanceerde beeldvorming is een van de krachtigste hulpmiddelen om het tij van borstkanker bij mannen te keren. Als pionier op het gebied van diagnostische echografie heb ik met eigen ogen gezien hoe niet-invasieve scans met hoge resolutie afwijkingen kunnen detecteren lang voordat ze levensbedreigend worden.
Technologieën zoals thermische beeldvorming, B-mode echografie, dopplerscans en elastografie hebben onze mogelijkheden om tumoren en vaatpatronen in mannelijk borstweefsel te visualiseren verbeterd. Deze tools zijn niet alleen sneller en veiliger dan traditionele biopsieën, ze bieden ook realtime inzicht dat vroegtijdige, daadkrachtige actie mogelijk maakt.
Door proactieve beeldvormingsprotocollen te implementeren voor mannen – met name mannen met een familiegeschiedenis, hormonale disbalans of onverklaarbare borsttumoren – kunnen we het paradigma verschuiven van reactieve diagnose naar proactief gezondheidsbehoud.
Wat maakt MBC anders bij mannen? - In tegenstelling tot vrouwen worden mannen doorgaans niet gescreend op borstkanker. Met minder borstweefsel bevinden tumoren zich vaak dichter bij de borstwand, waardoor het risico op diepere invasie toeneemt. Daarbij komt nog dat mannen het zoeken van medische hulp vaak uitstellen – vaak uit schaamte, misvattingen of een gebrek aan bewustzijn.
Hormonale verschillen spelen ook een cruciale rol. Hoewel oestrogeen een bekende factor is bij de ontwikkeling van borstkanker, zien we een verontrustende toename van testosteron gerelateerde complicaties. In samenwerking met endocrinoloog Dr. Angela Mazza heb ik het toenemende bewijs onderzocht dat hormoonmodulatie – met name synthetisch testosteron, gebruikt in bodybuilding – in verband brengt met een verhoogd risico op kanker.
Wanneer mannen zichzelf anabole steroïden toedienen, verstoren ze hun hormoonbalans. Dit kan oestrogene processen of ontstekingsprocessen activeren die de proliferatie van borstweefsel en tumorvorming bevorderen. Bovendien kan een disfunctie van de schildklier, die in deze context vaak niet wordt onderzocht, deze hormonale onevenwichtigheden verergeren en zou een standaardonderdeel van elke risicobeoordeling moeten zijn.
De missie van de Male Breast Cancer Global Alliance - De Male Breast Cancer Global Alliance (MBCGA) wil het verhaal rond MBC herschrijven. Als een van de actieve supporters zie ik ons werk als veel meer dan alleen belangenbehartiging – het is een beweging. MBCGA zet zich in voor dataverzameling, patiënten ondersteuning en klinische innovatie via wereldwijde partnerschappen en multidisciplinaire samenwerking.
Samen stellen we nieuwe normen vast: hormonale screening voor mannen met een verhoogd risico, uitgebreide beeldvormingsprotocollen en publieksvoorlichtingsinitiatieven op maat voor de mannelijke bevolking. Deze alliantie helpt de enorme leemte te vullen die decennialang gender gerelateerd toezicht in de kankerzorg heeft achtergelaten. Zoals ik vaak tegen mijn collega's en patiënten heb gezegd: "Het gaat niet alleen om het opsporen van ziekten, het gaat om het beschermen van levens door middel van voorlichting, samenwerking en doorzettingsvermogen."
Behoefte aan verbeterde programmering - Het gebrek aan onderzoek, data en vroege screeningsprogramma's voor borstkanker bij mannen is niet alleen een academische omissie, het is een noodsituatie voor de volksgezondheid. Mijn diagnostische praktijk omvat nu initiatieven die specifiek op deze leemte inspelen. Ik heb nationale en internationale programma's opgezet om het bewustzijn te vergroten, de toegang tot beeldvorming te vergroten en registers op te bouwen die onderzoekers de tools bieden die ze nodig hebben. Elke gemiste patiënt is een potentieel verloren leven. We moeten data opbouwen. We moeten het bewustzijn vergroten. We moeten systemen bouwen die iedereen met een verhoogd risico omvatten.
Conclusie: Laten we de normen herdefiniëren – voordat er meer levens verloren gaan: We leven in een tijdperk van ongeëvenaarde medische hulpmiddelen – nauwkeurige diagnostiek, geavanceerde beeldvorming, integratieve endocrinologie. Er is geen excuus meer voor onwetendheid. Borstkanker bij mannen is geen statistische uitschieter – het is een gevaarlijk onderschatte realiteit die te lang in de schaduw heeft geleefd.
Als we levens willen redden, moeten we onze klinische radar bijwerken, de genderbias in onze protocollen uitwissen en technologische innovatie omarmen als onze eerste verdedigingslinie. Borstkankerbepleiting moet evolueren van kleurcodes en gender naar echt inclusief.
Want kanker discrimineert niet – en wij zouden dat ook niet moeten doen.
Als specialist in kankerbeeldvorming heb ik tientallen jaren aan de frontlinie van de vroege opsporing gestaan. Wat me verontrust, is niet alleen het aantal gevallen van borstkanker bij mannen (MBC) dat ik ben tegengekomen, maar ook hoe gemakkelijk ze over het hoofd worden gezien, verkeerd worden gediagnosticeerd of ronduit worden genegeerd. Dat komt niet door biologie, maar door vooringenomenheid en een ernstig gebrek aan data. Zoals ik vaak zeg: "Het komt alleen zelden voor door het gebrek aan data." Dat gebrek aan bewustzijn kost levens, en het is tijd dat we daar verandering in brengen.
Wat is borstkanker bij mannen – en waarom praten we er niet over? - Borstkanker bij mannen ontstaat wanneer kwaadaardige cellen zich vormen in het weefsel van de mannelijke borst – ja, mannen hebben ook borstweefsel. Hoewel het minder dan 1% van alle borstkankerdiagnoses uitmaakt, is het sterftecijfer onevenredig hoog omdat de meeste gevallen laat worden ontdekt. Symptomen worden vaak niet gemeld, over het hoofd gezien of genegeerd totdat de ziekte is geëvolueerd.
Historische blinde vlekken en genderbias - Borstkanker bij mannen is decennialang buiten de boot gevallen van onderzoek naar volksgezondheid en screeningrichtlijnen. Omdat studies zich historisch gezien op vrouwen richtten, worden specifieke risico's en diagnostische patronen voor mannen nog steeds slecht begrepen. Dit heeft geleid tot een diepgewortelde en gevaarlijke misvatting: borstkanker is uitsluitend een "vrouwenziekte". Maar kanker is biologisch onverschillig – het richt zich op weefsel, niet op genderidentiteit.
Wereldwijd perspectief en groeiende aantallen - Internationale gegevens tonen een langzame maar gestage stijging van het aantal gevallen van borstkanker bij mannen. Door inconsistente rapportage en het gebrek aan routinematige screening van mannen wordt de werkelijke wereldwijde last echter onderschat. Deze stille statistieken onderstrepen de dringende behoefte aan universeel bewustzijn en inclusieve diagnostische strategieën – strategieën die niet worden beperkt door grenzen of vooroordelen.
Een nieuw tijdperk van beeldvorming: het verhaal veranderen met technologie - Geavanceerde beeldvorming is een van de krachtigste hulpmiddelen om het tij van borstkanker bij mannen te keren. Als pionier op het gebied van diagnostische echografie heb ik met eigen ogen gezien hoe niet-invasieve scans met hoge resolutie afwijkingen kunnen detecteren lang voordat ze levensbedreigend worden.
Technologieën zoals thermische beeldvorming, B-mode echografie, dopplerscans en elastografie hebben onze mogelijkheden om tumoren en vaatpatronen in mannelijk borstweefsel te visualiseren verbeterd. Deze tools zijn niet alleen sneller en veiliger dan traditionele biopsieën, ze bieden ook realtime inzicht dat vroegtijdige, daadkrachtige actie mogelijk maakt.
Door proactieve beeldvormingsprotocollen te implementeren voor mannen – met name mannen met een familiegeschiedenis, hormonale disbalans of onverklaarbare borsttumoren – kunnen we het paradigma verschuiven van reactieve diagnose naar proactief gezondheidsbehoud.
Wat maakt MBC anders bij mannen? - In tegenstelling tot vrouwen worden mannen doorgaans niet gescreend op borstkanker. Met minder borstweefsel bevinden tumoren zich vaak dichter bij de borstwand, waardoor het risico op diepere invasie toeneemt. Daarbij komt nog dat mannen het zoeken van medische hulp vaak uitstellen – vaak uit schaamte, misvattingen of een gebrek aan bewustzijn.
Hormonale verschillen spelen ook een cruciale rol. Hoewel oestrogeen een bekende factor is bij de ontwikkeling van borstkanker, zien we een verontrustende toename van testosteron gerelateerde complicaties. In samenwerking met endocrinoloog Dr. Angela Mazza heb ik het toenemende bewijs onderzocht dat hormoonmodulatie – met name synthetisch testosteron, gebruikt in bodybuilding – in verband brengt met een verhoogd risico op kanker.
Wanneer mannen zichzelf anabole steroïden toedienen, verstoren ze hun hormoonbalans. Dit kan oestrogene processen of ontstekingsprocessen activeren die de proliferatie van borstweefsel en tumorvorming bevorderen. Bovendien kan een disfunctie van de schildklier, die in deze context vaak niet wordt onderzocht, deze hormonale onevenwichtigheden verergeren en zou een standaardonderdeel van elke risicobeoordeling moeten zijn.
De missie van de Male Breast Cancer Global Alliance - De Male Breast Cancer Global Alliance (MBCGA) wil het verhaal rond MBC herschrijven. Als een van de actieve supporters zie ik ons werk als veel meer dan alleen belangenbehartiging – het is een beweging. MBCGA zet zich in voor dataverzameling, patiënten ondersteuning en klinische innovatie via wereldwijde partnerschappen en multidisciplinaire samenwerking.
Samen stellen we nieuwe normen vast: hormonale screening voor mannen met een verhoogd risico, uitgebreide beeldvormingsprotocollen en publieksvoorlichtingsinitiatieven op maat voor de mannelijke bevolking. Deze alliantie helpt de enorme leemte te vullen die decennialang gender gerelateerd toezicht in de kankerzorg heeft achtergelaten. Zoals ik vaak tegen mijn collega's en patiënten heb gezegd: "Het gaat niet alleen om het opsporen van ziekten, het gaat om het beschermen van levens door middel van voorlichting, samenwerking en doorzettingsvermogen."
Behoefte aan verbeterde programmering - Het gebrek aan onderzoek, data en vroege screeningsprogramma's voor borstkanker bij mannen is niet alleen een academische omissie, het is een noodsituatie voor de volksgezondheid. Mijn diagnostische praktijk omvat nu initiatieven die specifiek op deze leemte inspelen. Ik heb nationale en internationale programma's opgezet om het bewustzijn te vergroten, de toegang tot beeldvorming te vergroten en registers op te bouwen die onderzoekers de tools bieden die ze nodig hebben. Elke gemiste patiënt is een potentieel verloren leven. We moeten data opbouwen. We moeten het bewustzijn vergroten. We moeten systemen bouwen die iedereen met een verhoogd risico omvatten.
Conclusie: Laten we de normen herdefiniëren – voordat er meer levens verloren gaan: We leven in een tijdperk van ongeëvenaarde medische hulpmiddelen – nauwkeurige diagnostiek, geavanceerde beeldvorming, integratieve endocrinologie. Er is geen excuus meer voor onwetendheid. Borstkanker bij mannen is geen statistische uitschieter – het is een gevaarlijk onderschatte realiteit die te lang in de schaduw heeft geleefd.
Als we levens willen redden, moeten we onze klinische radar bijwerken, de genderbias in onze protocollen uitwissen en technologische innovatie omarmen als onze eerste verdedigingslinie. Borstkankerbepleiting moet evolueren van kleurcodes en gender naar echt inclusief.
Want kanker discrimineert niet – en wij zouden dat ook niet moeten doen.
Artikel uit gezondheid.be: Auteur Sofie Van Rossom
Borstkanker bij mannen: symptomen en overlevingskans
Borstkanker wordt vaak geassocieerd met vrouwen, maar het komt ook voor bij mannen, zij het veel minder frequent. In Vlaanderen en België als geheel is de prevalentie van borstkanker bij mannen vrij laag. Volgens de cijfers van de Stichting tegen Kanker wordt bij ongeveer 100 mannen per jaar in België borstkanker vastgesteld. Dit betekent dat de kans voor een man om borstkanker te krijgen ongeveer 1 op 1.000 is. De ziekte komt meestal voor bij oudere mannen, met een piekincidentie rond de leeftijd van 60 tot 70 jaar.
Hoewel borstkanker bij mannen relatief zeldzaam is, is het belangrijk dat mannen bewust blijven van de symptomen, zoals een knobbeltje in de borst of veranderingen aan de tepel, omdat vroege detectie cruciaal is voor een gunstige prognose.
RisicofactorenHoewel borstkanker bij mannen zeldzaam is, zijn er enkele risicofactoren die de kans op de ziekte kunnen verhogen:
- Leeftijd: Mannen van 60 jaar en ouder lopen een groter risico om borstkanker te ontwikkelen.
- Genetische factoren: Mutaties in de BRCA1- en BRCA2-genen verhogen het risico op borstkanker bij zowel mannen als vrouwen. Mannen met een familiegeschiedenis van borstkanker kunnen een groter risico lopen.
- Hormonen: Verhoogde niveaus van oestrogeen kunnen het risico verhogen. Dit kan veroorzaakt worden door hormoontherapie of aandoeningen zoals levercirrose, die de hormoonbalans verstoren.
- Klinefelter-syndroom: Deze genetische aandoening resulteert in hogere oestrogeenniveaus en kan het risico op borstkanker vergroten.
- Overgewicht: Obesitas kan bijdragen aan hogere oestrogeenniveaus, wat een risicofactor voor borstkanker is.
- Blootstelling aan straling: Mannen die op de borst zijn blootgesteld aan straling lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van borstkanker.
BRCA-genmutatie: verhoogd risico op kanker
Een BRCA-genmutatie is een verandering in het BRCA1- of BRCA2-gen, die het risico op borst- en andere vormen van kanker verhoogt. Deze genen helpen normaal gesproken bij het herstellen van DNA-schade, maar wanneer er een mutatie optreedt, kan dit leiden tot ongecontroleerde celgroei en kanker.
Mannen met een BRCA2-genmutatie hebben een aanzienlijk verhoogd risico op borstkanker, ongeveer 7% gedurende hun leven. Voor mannen met een BRCA1-genmutatie ligt dit risico lager, rond de 1 tot 3% [2, 3]. Deze mutaties kunnen ook leiden tot een slechtere prognose, omdat de kankers vaak agressiever zijn en een hogere kans op uitzaaiing hebben.
Daarom wordt mannen met een BRCA2-mutatie vaak aanbevolen om extra waakzaam te zijn en regelmatige screenings te ondergaan om kanker in een vroeg stadium op te sporen.
Symptomen van borstkanker bij de manDe meest voorkomende symptomen van borstkanker bij mannen zijn:
- Knobbeltje in de borst: Het meest voorkomende symptoom is een voelbaar, vaak pijnloos knobbeltje of verdikking in het borstweefsel.
- Veranderingen aan de tepel: Dit kan omvatten het intrekken van de tepel (tepel die naar binnen trekt), schilferige huid, roodheid, of afscheiding uit de tepel (soms bloederig).
- Veranderingen aan de huid: Rimpelige of ingetrokken huid rondom het borstgebied kan een symptoom zijn.
- Vergroting van de lymfeklieren: Zwelling in de lymfeklieren onder de oksel kan ook een teken zijn van borstkanker bij mannen.
Diagnose borstkanker bij man
De diagnose van borstkanker bij mannen volgt doorgaans dezelfde stappen als bij vrouwen. Wanneer symptomen zoals een knobbeltje of ingetrokken tepel worden opgemerkt, wordt het volgende diagnostische traject gevolgd:
- Lichamelijk onderzoek: De arts zal de borst onderzoeken op eventuele knobbeltjes of abnormale veranderingen.
- Beeldvormend onderzoek: Een mammografie of echografie van de borst wordt vaak uitgevoerd om de aard van het knobbeltje te beoordelen. Deze tests helpen om te bepalen of de massa solide is (zoals een tumor) of gevuld met vloeistof (zoals een cyste).
- Biopsie: Indien de resultaten van de mammografie of echografie verdacht zijn, zal een biopsie worden uitgevoerd. Hierbij wordt een klein stukje weefsel verwijderd en in het laboratorium onderzocht om te bevestigen of het om kanker gaat.
- Bloedonderzoek: Dit kan aanvullende informatie geven over de algehele gezondheid en de aanwezigheid van markers die op kanker kunnen wijzen.
De meest voorkomende soorten borstkanker bij mannen zijn:
- Invasief ductaal carcinoom (IDC): Dit is de meest voorkomende vorm van borstkanker bij mannen. Het begint in de melkkanalen van de borst en kan zich verspreiden naar omliggend weefsel.
- Invasief lobulair carcinoom (ILC): Dit type begint in de melkklieren, maar komt minder vaak voor bij mannen omdat zij minder lobulair weefsel hebben.
- Ductaal carcinoma in situ (DCIS): Dit is een niet-invasieve vorm van borstkanker waarbij de kankercellen in de melkkanalen blijven en zich niet naar omliggende weefsels verspreiden.
- Inflammatoir borstkanker: Dit zeldzame type zorgt voor roodheid en zwelling van de borst en wordt vaak verward met een infectie.
- Ziekte van Paget: Een zeldzame vorm die begint in de melkkanalen en zich naar de tepel en het omliggende gebied verspreidt.
Behandeling borstkanker bij man
De keuze van de behandeling hangt af van de grootte van de tumor, het type borstkanker en de algemene gezondheid van de patiënt, maar de meest voorkomende behandelingen zijn:
- Chirurgie: Een borstamputatie (mastectomie) is vaak de eerste stap. Hierbij wordt het borstweefsel, inclusief de tumor, verwijderd. Dit is vaak noodzakelijk omdat de tumor bij mannen vaak dicht bij de tepel groeit.
- Chemotherapie: Deze behandeling gebruikt medicijnen om kankercellen te doden, vooral als de tumor agressief is of zich al heeft verspreid.
- Bestraling (radiotherapie): Deze behandeling wordt vaak na de operatie toegepast om eventuele overgebleven kankercellen te vernietigen.
- Hormoontherapie: Bij hormoongevoelige tumoren wordt vaak een anti-hormonale behandeling ingezet om de groei van de kanker te remmen. Dit is vaak het geval omdat veel borstkankers bij mannen hormoongevoelig zijn.
Prognose en overlevingskans borstkanker bij man
De prognose voor borstkanker bij mannen hangt grotendeels af van hoe vroeg de kanker wordt ontdekt en het stadium waarin deze zich bevindt. Omdat borstkanker bij mannen zeldzaam is, wordt de diagnose vaak later gesteld, wat de behandeling en genezing moeilijker kan maken. Veel mannen zijn zich niet bewust van de mogelijkheid om borstkanker te krijgen, waardoor ze symptomen vaak over het hoofd zien.
De overlevingskansen zijn vergelijkbaar met die van vrouwen wanneer de kanker in een vroeg stadium wordt ontdekt. Echter, door de latere diagnose is de kans groter dat de kanker zich al heeft verspreid, wat de prognose negatiever beïnvloedt. De 5-jaarsoverleving varieert sterk afhankelijk van het stadium bij diagnose, maar in vroege stadia is deze overlevingskans relatief hoog.
Bronnen:
https://www.uzleuven.be
https://www.radboudumc.nl
https://www.umcutrecht.nl
https://www.allesoverkanker.be
https://kanker.be