Nieuwsbrief Augustus 2019
7 oktober 2019: Dag van de BorstkankerMAN
Maanden terug besliste de Vlaamse vzw BorstkankerMAN om 7 oktober uit te roepen tot de dag van de mannelijke borstkankerpatiënt. Tevens werd geopperd om allerlei activiteiten in het land te organiseren op en rond die datum om aan het grote publiek duidelijk te maken dat borstkanker ook bij mannen voorkomt, dat borstkanker erfelijk kan zijn en dochters en zonen dus mogelijk in de toekomst met de ziekte kunnen geconfronteerd worden.
De idee “7 oktober Dag van de BorstkankerMAN” werd door het bestuur internationaal bekend gemaakt en hier en daar op applaus onthaald. Bij onze noorderburen sloot de BorstkankerVereniging Nederland (BVN) zich snel bij de Vlaamse ideeën aan. Op donderdag 11 juni 2019 trok een delegatie van het bestuur van BorstkankerMAN vzw naar Utrecht om onze plannen aan het bestuur van BVN uiteen te zetten. BVN bleek enthousiast. Het besluit van de vergadering kan als volgt worden samengevat: a) BVN zal in Nederland een aantal gelijkaardige acties ondernemen ter gelegenheid van 7 oktober. b) BorstkankerMAN vzw en BVN gaan intens samenwerking om de acties in beide landen maximaal te doen slagen, o.a. door het uitwisselen van infomateriaal. Zo werd al één akkoord bereikt: BVN neemt de affiche van BorstkankerMAN vzw in grote lijnen over.
Een belangrijke infodag heeft plaats op zaterdag 5 oktober 2019 in Leuven, met een programma dat alle lotgenoten en hun naasten zal interesseren. In de voormiddag spreken Professor Eric Legius (diensthoofd Centrum Menselijke Erfelijkheid, UZ Leuven) over erfelijkheid en Lienke Vandezande over haar “Kwalitatief onderzoek rond de beleving van genetische testen bij borstkanker”. In de namiddag spreekt mevrouw Rita De Coninck, voorzitter Werkgroep Borstverpleegkundigen van de VVRO, over de rol van de borstverpleegkundige, gevolgd door een panelgesprek met meerdere borstverpleegkundigen.
Deze infodag gaat door op 5 oktober in de zalen De Loft, Leuvensestraat 18, te Kessel-Lo (op 400 meter van het treinstation Leuven).
Maanden terug besliste de Vlaamse vzw BorstkankerMAN om 7 oktober uit te roepen tot de dag van de mannelijke borstkankerpatiënt. Tevens werd geopperd om allerlei activiteiten in het land te organiseren op en rond die datum om aan het grote publiek duidelijk te maken dat borstkanker ook bij mannen voorkomt, dat borstkanker erfelijk kan zijn en dochters en zonen dus mogelijk in de toekomst met de ziekte kunnen geconfronteerd worden.
De idee “7 oktober Dag van de BorstkankerMAN” werd door het bestuur internationaal bekend gemaakt en hier en daar op applaus onthaald. Bij onze noorderburen sloot de BorstkankerVereniging Nederland (BVN) zich snel bij de Vlaamse ideeën aan. Op donderdag 11 juni 2019 trok een delegatie van het bestuur van BorstkankerMAN vzw naar Utrecht om onze plannen aan het bestuur van BVN uiteen te zetten. BVN bleek enthousiast. Het besluit van de vergadering kan als volgt worden samengevat: a) BVN zal in Nederland een aantal gelijkaardige acties ondernemen ter gelegenheid van 7 oktober. b) BorstkankerMAN vzw en BVN gaan intens samenwerking om de acties in beide landen maximaal te doen slagen, o.a. door het uitwisselen van infomateriaal. Zo werd al één akkoord bereikt: BVN neemt de affiche van BorstkankerMAN vzw in grote lijnen over.
Een belangrijke infodag heeft plaats op zaterdag 5 oktober 2019 in Leuven, met een programma dat alle lotgenoten en hun naasten zal interesseren. In de voormiddag spreken Professor Eric Legius (diensthoofd Centrum Menselijke Erfelijkheid, UZ Leuven) over erfelijkheid en Lienke Vandezande over haar “Kwalitatief onderzoek rond de beleving van genetische testen bij borstkanker”. In de namiddag spreekt mevrouw Rita De Coninck, voorzitter Werkgroep Borstverpleegkundigen van de VVRO, over de rol van de borstverpleegkundige, gevolgd door een panelgesprek met meerdere borstverpleegkundigen.
Deze infodag gaat door op 5 oktober in de zalen De Loft, Leuvensestraat 18, te Kessel-Lo (op 400 meter van het treinstation Leuven).
Kaart van alle Belgische ziekenhuizen
Wenst u graag meer te weten over de lokalisatie van de algemene, acute en psychiatrische ziekenhuizen in België?
De FOD Volksgezondheid stelt een overzicht van deze ziekenhuizen ter beschikking. Deze gedetailleerde, duidelijke en goed georganiseerde kaart bevat ook de volgende gegevens: de erkenning van het ziekenhuis, het statuut van het ziekenhuis, het soort ziekenhuis, het karakter van het ziekenhuis, de erkennende overheid, het adres van het ziekenhuis en de hiermee verwante vestigingsplaatsen.
Deze kaart is gericht aan elke burger die op zoek is naar een ziekenhuis in zijn regio. Wetenschappelijke onderzoekers, universiteiten, wetenschappelijke laboratoria en beleidsmakers kunnen overigens eveneens interesse vertonen voor de gepubliceerde gegevens, die bijvoorbeeld verband houden met het al dan niet universitaire karakter of het statuut van het ziekenhuis. Verder richt ze zich aan verscheidene partners in de gezondheidszorgsector: ziekenhuizen, gezondheidszorgbeoefenaars, ziekenhuiskoepels, ziekenfondsen, …
Op dezelfde pagina kan u een overzicht terugvinden waarbij voor elk ziekenhuis een aantal basisgegevens wordt weergegeven, o.a. informatie over de diensten die het ziekenhuis aanbiedt. https://www.health.belgium.be/nl/news/een-dynamisch-overzicht-van-de-belgische-ziekenhuizen
Wenst u graag meer te weten over de lokalisatie van de algemene, acute en psychiatrische ziekenhuizen in België?
De FOD Volksgezondheid stelt een overzicht van deze ziekenhuizen ter beschikking. Deze gedetailleerde, duidelijke en goed georganiseerde kaart bevat ook de volgende gegevens: de erkenning van het ziekenhuis, het statuut van het ziekenhuis, het soort ziekenhuis, het karakter van het ziekenhuis, de erkennende overheid, het adres van het ziekenhuis en de hiermee verwante vestigingsplaatsen.
Deze kaart is gericht aan elke burger die op zoek is naar een ziekenhuis in zijn regio. Wetenschappelijke onderzoekers, universiteiten, wetenschappelijke laboratoria en beleidsmakers kunnen overigens eveneens interesse vertonen voor de gepubliceerde gegevens, die bijvoorbeeld verband houden met het al dan niet universitaire karakter of het statuut van het ziekenhuis. Verder richt ze zich aan verscheidene partners in de gezondheidszorgsector: ziekenhuizen, gezondheidszorgbeoefenaars, ziekenhuiskoepels, ziekenfondsen, …
Op dezelfde pagina kan u een overzicht terugvinden waarbij voor elk ziekenhuis een aantal basisgegevens wordt weergegeven, o.a. informatie over de diensten die het ziekenhuis aanbiedt. https://www.health.belgium.be/nl/news/een-dynamisch-overzicht-van-de-belgische-ziekenhuizen
Update van de ziekenhuisbrede kwaliteitsindicatoren
Op 23 juli 2019 werd een update van de kwaliteitsindicatoren per ziekenhuis gepubliceerd. U kan ze hier raadplegen en de kwaliteiten van de verschillende borstklinieken vergelijken: www.zorgkwaliteit.be.
Op 23 juli 2019 werd een update van de kwaliteitsindicatoren per ziekenhuis gepubliceerd. U kan ze hier raadplegen en de kwaliteiten van de verschillende borstklinieken vergelijken: www.zorgkwaliteit.be.
Gelezen op de website van minister M. De Block
VANAF 1 JULI: PROEFPROJECT OM ONNODIGE CHEMOBEHANDELINGEN BIJ BORSTKANKER TE VERMIJDEN
Geplaatst op 01 juli, 2019 om 15:14
Patiënten met borstkanker kunnen via de genetische test MammaPrint te weten komen of een chemobehandeling nodig is. De test is nieuw en wordt vanaf vandaag volledig terugbetaald in erkende centra.
“Dit proefproject kan bij borstkankerpatiënten veel onnodig leed vermijden”, zegt minister Maggie De Block (Open Vld).
Concreet gaat het over MammaPrint- en Oncotype Dx-testen, die het risico op herval bepalen. Als dat risico laag is, doet chemotherapie meer kwaad dan goed. Deze test geeft patiënten nuttige informatie over welke behandeling ze het beste volgen om borstkanker te bestrijden. Het grote probleem was de kostprijs van de tests. De ziekteverzekering vergoedt de test tijdens het proefproject. Voor de patiënt is de test gratis. Het proefproject is gelanceerd door minister van Volksgezondheid Maggie De Block en loopt over drie jaar. Voor het project is een budget van 2 miljoen euro vrijgemaakt. De erkende borstkankerklinieken beslissen zelf wie in aanmerking komt voor de gratis tests. Jaarlijks krijgen zo’n 10.800 Belgische vrouwen borstkanker. De genezingskansen stijgen en liggen momenteel op meer dan 85 procent na vijf jaar.
En in Het Nieuwsblad stond (28 juni 2019).Proefproject om onnodige chemobehandelingen bij borstkanker te vermijden In erkende borstkankerklinieken gaat een driejarig proefproject van start om onnodige chemotherapie bij de behandeling van borstkanker te vermijden, gelanceerd door minister van Volksgezondheid Maggie De Block. De dure genetische test die het risico op herval kan bepalen bij patiënten na een borstoperatie, wordt tijdens het project volledig terugbetaald. Zo weten de patiënten of een verdere chemobehandeling nodig is. Concreet gaat het over MammaPrint- en Oncotype Dx-testen, die het risico op herval bepalen. Als dat risico laag is, doet chemotherapie meer kwaad dan goed.
VANAF 1 JULI: PROEFPROJECT OM ONNODIGE CHEMOBEHANDELINGEN BIJ BORSTKANKER TE VERMIJDEN
Geplaatst op 01 juli, 2019 om 15:14
Patiënten met borstkanker kunnen via de genetische test MammaPrint te weten komen of een chemobehandeling nodig is. De test is nieuw en wordt vanaf vandaag volledig terugbetaald in erkende centra.
“Dit proefproject kan bij borstkankerpatiënten veel onnodig leed vermijden”, zegt minister Maggie De Block (Open Vld).
Concreet gaat het over MammaPrint- en Oncotype Dx-testen, die het risico op herval bepalen. Als dat risico laag is, doet chemotherapie meer kwaad dan goed. Deze test geeft patiënten nuttige informatie over welke behandeling ze het beste volgen om borstkanker te bestrijden. Het grote probleem was de kostprijs van de tests. De ziekteverzekering vergoedt de test tijdens het proefproject. Voor de patiënt is de test gratis. Het proefproject is gelanceerd door minister van Volksgezondheid Maggie De Block en loopt over drie jaar. Voor het project is een budget van 2 miljoen euro vrijgemaakt. De erkende borstkankerklinieken beslissen zelf wie in aanmerking komt voor de gratis tests. Jaarlijks krijgen zo’n 10.800 Belgische vrouwen borstkanker. De genezingskansen stijgen en liggen momenteel op meer dan 85 procent na vijf jaar.
En in Het Nieuwsblad stond (28 juni 2019).Proefproject om onnodige chemobehandelingen bij borstkanker te vermijden In erkende borstkankerklinieken gaat een driejarig proefproject van start om onnodige chemotherapie bij de behandeling van borstkanker te vermijden, gelanceerd door minister van Volksgezondheid Maggie De Block. De dure genetische test die het risico op herval kan bepalen bij patiënten na een borstoperatie, wordt tijdens het project volledig terugbetaald. Zo weten de patiënten of een verdere chemobehandeling nodig is. Concreet gaat het over MammaPrint- en Oncotype Dx-testen, die het risico op herval bepalen. Als dat risico laag is, doet chemotherapie meer kwaad dan goed.
Erkende Borstklinieken
Opvallend: in bovenstaande berichten is sprake van “erkende borstklinieken”. De lijst met deze Vlaamse borstklinieken is te vinden op www.borstkankerman.be en op www.bkvl.be. Een nog selectievere (Europese) lijst met Belgische borstklinieken staat op de website https://www.breastcentresnetwork.org/breast-units/directory/Belgium/3,9,BE, Ook voor prostaatkanker stelt men nu een Europese lijst met dergelijke “centers of excellence” of erkende centra op: https://www.prostatecancerunits.org. We evolueren dus steeds meer naar gespecialiseerde ziekenhuizen want er bestaan al pijnklinieken, slaapklinieken, oedeemcentra, aortaklinieken, enz..
Opvallend: in bovenstaande berichten is sprake van “erkende borstklinieken”. De lijst met deze Vlaamse borstklinieken is te vinden op www.borstkankerman.be en op www.bkvl.be. Een nog selectievere (Europese) lijst met Belgische borstklinieken staat op de website https://www.breastcentresnetwork.org/breast-units/directory/Belgium/3,9,BE, Ook voor prostaatkanker stelt men nu een Europese lijst met dergelijke “centers of excellence” of erkende centra op: https://www.prostatecancerunits.org. We evolueren dus steeds meer naar gespecialiseerde ziekenhuizen want er bestaan al pijnklinieken, slaapklinieken, oedeemcentra, aortaklinieken, enz..
Gelezen in CA: A Cancer Journal for Clinicians
Het belangrijke Amerikaanse tijdschrift CA: A Cancer Journal for Clinicians publiceerde statistieken en prognoses voor alle soorten kanker. K. Miller, L. Nogueira, et al., Cancer treatment and survovorship statistics 2019, in: CA: A Cancer Journal for Clinicians, juni 2019. https://doi.org/10.3322/caac.21565. Enkele belangrijke cijfers uit dit artikel: Er leven in de USA 3.8 miljoen vrouwen met borstkanker In 2019 verwacht men 268.600 nieuwe diagnoses borstkankers.
En dan het goede nieuws: de 5-jarige relatieve overleving bedroeg voor de tijdens de periode 1984-1986 gediagnosticeerde vrouwen slechts 79 %, maar voor de vrouwen die gediagnosticeerd werden in 2008 was de 5-jarige overleving al gestegen tot 91 %. De auteurs van het artikel menen dat vooral de betere behandeling van hormoongevoelige tumoren met antihormoontherapie (men bedoelt waarschijnlijk met aromatase inhibitoren) en de HER2 gevoelige tumoren (behandeling met trastuzumab, Herceptin) hier een rol spelen.
In de USA: metastase
In de USA is 13 oktober de jaarlijkse dag van de gemetastaseerde borstkanker: “National metastatic breastcancer awareness day”. Misschien moeten we dat initiatief maar gewoon overnemen om veel meer aandacht te vragen voor onze gemetastaseerde lotgenoten. Info: http://mbcn.org/
Het belangrijke Amerikaanse tijdschrift CA: A Cancer Journal for Clinicians publiceerde statistieken en prognoses voor alle soorten kanker. K. Miller, L. Nogueira, et al., Cancer treatment and survovorship statistics 2019, in: CA: A Cancer Journal for Clinicians, juni 2019. https://doi.org/10.3322/caac.21565. Enkele belangrijke cijfers uit dit artikel: Er leven in de USA 3.8 miljoen vrouwen met borstkanker In 2019 verwacht men 268.600 nieuwe diagnoses borstkankers.
En dan het goede nieuws: de 5-jarige relatieve overleving bedroeg voor de tijdens de periode 1984-1986 gediagnosticeerde vrouwen slechts 79 %, maar voor de vrouwen die gediagnosticeerd werden in 2008 was de 5-jarige overleving al gestegen tot 91 %. De auteurs van het artikel menen dat vooral de betere behandeling van hormoongevoelige tumoren met antihormoontherapie (men bedoelt waarschijnlijk met aromatase inhibitoren) en de HER2 gevoelige tumoren (behandeling met trastuzumab, Herceptin) hier een rol spelen.
In de USA: metastase
In de USA is 13 oktober de jaarlijkse dag van de gemetastaseerde borstkanker: “National metastatic breastcancer awareness day”. Misschien moeten we dat initiatief maar gewoon overnemen om veel meer aandacht te vragen voor onze gemetastaseerde lotgenoten. Info: http://mbcn.org/
Persbericht van het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam 29 juli 2019
Dubbelzijdige preventieve borstamputatie verbetert de overlevingskansen voor vrouwen die een mutatie in het BRCA1-gen dragen. Voor vrouwen die de BRCA2-genmutatie hebben, lijkt zo’n dubbele borstamputatie geen invloed te hebben op hun risico om te overlijden aan borstkanker. Zowel BRCA1 als BRCA2-mutatie zijn erfelijk en geven een verhoogde kans op borstkanker.
Nauwelijks verschil: Dit blijkt uit een studie van Annette Heemskerk-Gerritsen van het Erasmus MC. Ze voerde de studie uit in nauwe samenwerking met naaste collega’s en onderzoekers van academische centra uit het hele land. De studie toonde voor vrouwen met een mutatie in het BRCA2-gen nauwelijks verschil in de kans op overlijden aan borstkanker wanneer zij kozen voor preventieve amputatie, in plaats van intensieve controle in de vorm van jaarlijkse MRI-scans en/of mammografieën.
Voorzorg: Voor deze studie werden 1712 BRCA1- en 1145 BRCA2-mutatiedraagsters geselecteerd uit de nationale Hereditair Borst- en eierstokkanker Onderzoek Nederland (Hebon) database. In totaal lieten 722 BRCA1- en 406 BRCA2-mutatiedraagsters uit voorzorg hun borsten verwijderen (amputatiegroep). De overige vrouwen kregen intensieve controle (controlegroep).
Acht borstkankers Nadat de vrouwen gemiddeld 10 jaar waren gevolgd, werden onder de BRCA1-mutatiedraagsters die hun borsten hadden laten verwijderen, acht borstkankers gevonden van wie één vrouw overleed aan de gevolgen van de ziekte. In de BRCA1 controlegroep kregen 268 mutatiedraagsters borstkanker. Van hen overleden er twintig aan borstkanker.
Overlevingskans. Op 65-jarige leeftijd was de borstkanker-specifieke overleving onder de BRCA1-mutatiedraagsters 99,7 procent in de amputatiegroep en 93 procent in de controlegroep. BRCA1-mutatiedraagsters die kiezen voor preventieve verwijdering van de borsten, hebben significant minder kans om te overlijden aan borstkanker dan BRCA1-mutatiedraagsters die onder controle blijven. “Maar”, beklemtoont onderzoekster Heemskerk-Gerritsen: “doordat bij intensieve controle de borstkanker doorgaans in een vroeg stadium wordt ontdekt, is de overlevingskans dankzij die controle ook hoog.”
Amputatiegroep. Bij geen van de BRCA2-mutatiedraagsters die borstamputatie ondergingen, werd borstkanker ontdekt. In de BRCA2 controlegroep werden 144 borstkankers gevonden en overleden zeven vrouwen aan de gevolgen van de ziekte. Op 65-jarige leeftijd was de borstkanker-specifieke overleving 100 procent in de amputatiegroep en 98 procent in de controlegroep. “Dit betekent dat de kans om aan borstkanker te overlijden klein is voor álle BRCA2-mutatiedraagsters in deze studie. De gevonden BRCA2 borstkankers hadden gunstiger kenmerken dan de BRCA1 tumoren, waardoor de vooruitzichten voor BRCA 2-mutatiedraagsters met borstkanker beter zijn.”
Opluchting. Nadat de vrouwen gemiddeld 10 jaar waren gevolgd, werden onder de BRCA1-mutatiedraagsters die hun borsten hadden laten verwijderen, acht borstkankers gevonden van wie één vrouw overleed aan de gevolgen van de ziekte. In de BRCA1 controlegroep kregen 268 mutatiedraagsters borstkanker. Van hen overleden er twintig aan borstkanker.
Het is dit jaar exact 25 jaar geleden dat de BRCA1-genmutatie werd ontdekt.
Dubbelzijdige preventieve borstamputatie verbetert de overlevingskansen voor vrouwen die een mutatie in het BRCA1-gen dragen. Voor vrouwen die de BRCA2-genmutatie hebben, lijkt zo’n dubbele borstamputatie geen invloed te hebben op hun risico om te overlijden aan borstkanker. Zowel BRCA1 als BRCA2-mutatie zijn erfelijk en geven een verhoogde kans op borstkanker.
Nauwelijks verschil: Dit blijkt uit een studie van Annette Heemskerk-Gerritsen van het Erasmus MC. Ze voerde de studie uit in nauwe samenwerking met naaste collega’s en onderzoekers van academische centra uit het hele land. De studie toonde voor vrouwen met een mutatie in het BRCA2-gen nauwelijks verschil in de kans op overlijden aan borstkanker wanneer zij kozen voor preventieve amputatie, in plaats van intensieve controle in de vorm van jaarlijkse MRI-scans en/of mammografieën.
Voorzorg: Voor deze studie werden 1712 BRCA1- en 1145 BRCA2-mutatiedraagsters geselecteerd uit de nationale Hereditair Borst- en eierstokkanker Onderzoek Nederland (Hebon) database. In totaal lieten 722 BRCA1- en 406 BRCA2-mutatiedraagsters uit voorzorg hun borsten verwijderen (amputatiegroep). De overige vrouwen kregen intensieve controle (controlegroep).
Acht borstkankers Nadat de vrouwen gemiddeld 10 jaar waren gevolgd, werden onder de BRCA1-mutatiedraagsters die hun borsten hadden laten verwijderen, acht borstkankers gevonden van wie één vrouw overleed aan de gevolgen van de ziekte. In de BRCA1 controlegroep kregen 268 mutatiedraagsters borstkanker. Van hen overleden er twintig aan borstkanker.
Overlevingskans. Op 65-jarige leeftijd was de borstkanker-specifieke overleving onder de BRCA1-mutatiedraagsters 99,7 procent in de amputatiegroep en 93 procent in de controlegroep. BRCA1-mutatiedraagsters die kiezen voor preventieve verwijdering van de borsten, hebben significant minder kans om te overlijden aan borstkanker dan BRCA1-mutatiedraagsters die onder controle blijven. “Maar”, beklemtoont onderzoekster Heemskerk-Gerritsen: “doordat bij intensieve controle de borstkanker doorgaans in een vroeg stadium wordt ontdekt, is de overlevingskans dankzij die controle ook hoog.”
Amputatiegroep. Bij geen van de BRCA2-mutatiedraagsters die borstamputatie ondergingen, werd borstkanker ontdekt. In de BRCA2 controlegroep werden 144 borstkankers gevonden en overleden zeven vrouwen aan de gevolgen van de ziekte. Op 65-jarige leeftijd was de borstkanker-specifieke overleving 100 procent in de amputatiegroep en 98 procent in de controlegroep. “Dit betekent dat de kans om aan borstkanker te overlijden klein is voor álle BRCA2-mutatiedraagsters in deze studie. De gevonden BRCA2 borstkankers hadden gunstiger kenmerken dan de BRCA1 tumoren, waardoor de vooruitzichten voor BRCA 2-mutatiedraagsters met borstkanker beter zijn.”
Opluchting. Nadat de vrouwen gemiddeld 10 jaar waren gevolgd, werden onder de BRCA1-mutatiedraagsters die hun borsten hadden laten verwijderen, acht borstkankers gevonden van wie één vrouw overleed aan de gevolgen van de ziekte. In de BRCA1 controlegroep kregen 268 mutatiedraagsters borstkanker. Van hen overleden er twintig aan borstkanker.
Het is dit jaar exact 25 jaar geleden dat de BRCA1-genmutatie werd ontdekt.
Lees het artikel hierover in De Morgen van 30 juli 2019
Borstkankerspecialisten reageren fel op een nieuwe Nederlandse studie. Die stelt dat vrouwen die drager zijn van een borstkankergen niet beter geholpen zijn wanneer ze hun beide borsten preventief laten weghalen. ‘Deze studie zal onze aanbevelingen dus zeker niet veranderen’, stellen de oncologen. FIEN TONDELEIR, 30 juli 2019,
“Insinueren dat vrouwen in het verleden voor niets hun borsten hebben laten wegnemen, is weerzinwekkend”, zegt oncoloog Jacques De Grève van het UZ Brussel. Hij reageert op een studie over borstkanker aan het Erasmus MC, het universitair medisch centrum in Rotterdam. Daarin stellen Nederlandse onderzoekers dat vrouwen met het beruchte borstkankergen BRCA een even grote kans hebben om die kanker te overleven als ze hun beide borsten behouden en dus niet laten weghalen.
In totaal werden voor de studie 2.857 vrouwen met de twee genfouten BRCA1 en BRCA2 tien jaar lang gevolgd. 1.128 van hen lieten preventief in hun boezem snijden, de overige werden intensief gescreend. De studie concludeert dat er geen verschil is in overlevingskansen. Het gaat respectievelijk om 100 procent en 98 procent. Preventief opereren is dus ‘niet nodig’ en halfjaarlijkse controles zoals een MRI-scan en/of een mammografie volstaan. ‘Als er dan toch een knobbeltje wordt ontdekt, is dat doorgaans in een vroeg stadium, waardoor behandeling nog goed mogelijk is en de overlevingskans gelukkig nog altijd heel hoog ligt’, klinkt het nog.
Experts moedigen (jonge) vrouwen in wier familie de erfelijke borstkankervariant voorkomt, nochtans aan om een heelkundige ingreep uit te voeren. Ook in ons land was er de laatste jaren een sterke evolutie naar het preventief wegnemen en reconstrueren van borsten, zagen plastische chirurgen. Het Riziv betaalde in 2012 352 borstamputaties zonder bewezen kwaadaardig letsel terug. Dat cijfer steeg in 2013 naar 429. Toen actrice Angelina Jolie – toen 37 – dat jaar bekendmaakte dat ze ook haar borsten had laten amputeren nadat haar moeder meer dan tien jaar hevig strijd had gevoerd tegen borstkanker, klom dat tot 647 in 2014 en 721 gevallen in 2015. In 2016 werden 696 borstamputaties terugbetaald. In het eerste semester van 2017 vonden 418 borstamputaties plaats.
GROTE IMPACT“Vrouwen die mutatiedraagster zijn, weten wel degelijk waarom ze voor mastectomie kiezen”, zegt Wiebren Tjalma, medisch coördinator van de borstkliniek aan het UZA. “Het is hun beslissing. Ze hebben hun oma, mama, zus of tante zien sterven aan borstkanker. Ze willen niet wachten tot er bij hen een tumor wordt ontdekt. Een kankerbehandeling heeft ook een heel grote impact. Een vrouw die haar borsten preventief laat weghalen, voelt zich geruster.” Dat probeert professor Jacques De Grève ook aan zijn patiëntes uit te leggen. “Vooral bij BRCA1-draagsters geven we de raad om voor amputatie te kiezen. Die borstkanker is gemiddeld agressiever, komt voor op jongere leeftijd en is zelden geneesbaar wanneer hij te laat wordt ontdekt. Toch krijgt 70 tot 80 procent in beide groepen ooit borstkanker. Deze studie zal onze aanbevelingen dus zeker niet veranderen. Bovendien werden de vrouwen uit het onderzoek ‘amper’ tien jaar opgevolgd. Een leven duurt veel langer, vrouwen kunnen ook op latere leeftijd nog borstkanker krijgen.”
250 LEVENS PER JAARBij Pink Ribbon, de organisatie die strijdt tegen borstkanker, vinden ze het te voorbarig om uitspraken te doen. “Als er consensus is dat amputatie niet nodig blijkt, is dat goed nieuws, maar deze studie moet eerst bevestigd worden.” Hoeveel Belgische vrouwen drager zijn van het kankergen, is niet duidelijk. Daarom blijft professor De Grève pleiten voor preventieve screening vanaf 18 jaar. “Als de helft van de vrouwen jonger dan 24 zich laat onderzoeken, kunnen jaarlijks 250 doden door genetische borstkanker voorkomen worden.”
Bedenkingen bij voorgaande Vlaamse persartikels
Ook de andere Vlaamse kranten brachten het nieuws in ongeveer dezelfde bewoording als De Morgen. Alleen Het Nieuwsblad was meer genuanceerd met de mening van borstchirurg Rudy Van den Broecke (UZ Gent).
Wetenschappelijke onderzoeken en klinische proeven (“clinical trials”) moeten worden gerapporteerd in ernstige tijdschriften. In dit bepaald geval vermelden de persberichten niet waar we de bron kunnen zoeken van het Rotterdams onderzoek. Het is nochtans niet zo moeilijk om vinden: B.A.M. Heemskerk-Gerritsen et al., Survival after bilateral risk‑reducing mastectomy in healthy BRCA1 and BRCA2 mutation carriers, in: Breast Cancer Research and Treatment, juli 2019. Wie dit Engelstalig researchverslag leest, stelt vast de onderzoekers een duidelijk onderscheid maken tussen de BRCA1 en de BRCA2-dragers, net zoals het begin van het persbericht van Erasmus MC Rotterdam vermeldt: “Dubbelzijdige preventieve borstamputatie verbetert de overlevingskansen voor vrouwen die een mutatie in het BRCA1-gen dragen. Voor vrouwen die de BRCA2-genmutatie hebben, lijkt zo’n dubbele borstamputatie geen invloed te hebben op hun risico om te overlijden aan borstkanker”. Zo staat het ook in de conclusie van het artikel Breast Cancer Research and Treatment: “Bilateral risk-reducing mastectomy (BRRM) was associated with lower mortality than surveillance for BRCA1 mutation carriers, but for BRCA2 mutation carriers, BRRM may lead to similar BC-specifc survival as surveillance. Our findings support a more individualized counseling based on BRCA mutation type”.
Maar De Morgen heeft het over “het beruchte borstkankergen BRCA” en over “de erfelijke borstkankervariant” (enkelvoud), terwijl BRCA1 en BRCA2 in de Rotterdamse studie duidelijk worden onderscheiden en de onderzoekers voor de twee gevallen tot verschillende conclusies komen: vrouwen met BRCA1 vergroten hun overlevingskansen door beide borsten te laten amputeren, maar vrouwen met BRCA2 niet. Eens te meer blijkt dat kranten de bevindingen van researchresultaten niet altijd correct rapporteren. Men doet er dus goed aan naar de oorspronkelijke bron te zoeken. Lees het hier in Breast Cancer Research and Treatment. (https://doi.org/10.1007/s10549-019-05345-2).
Borstkankerspecialisten reageren fel op een nieuwe Nederlandse studie. Die stelt dat vrouwen die drager zijn van een borstkankergen niet beter geholpen zijn wanneer ze hun beide borsten preventief laten weghalen. ‘Deze studie zal onze aanbevelingen dus zeker niet veranderen’, stellen de oncologen. FIEN TONDELEIR, 30 juli 2019,
“Insinueren dat vrouwen in het verleden voor niets hun borsten hebben laten wegnemen, is weerzinwekkend”, zegt oncoloog Jacques De Grève van het UZ Brussel. Hij reageert op een studie over borstkanker aan het Erasmus MC, het universitair medisch centrum in Rotterdam. Daarin stellen Nederlandse onderzoekers dat vrouwen met het beruchte borstkankergen BRCA een even grote kans hebben om die kanker te overleven als ze hun beide borsten behouden en dus niet laten weghalen.
In totaal werden voor de studie 2.857 vrouwen met de twee genfouten BRCA1 en BRCA2 tien jaar lang gevolgd. 1.128 van hen lieten preventief in hun boezem snijden, de overige werden intensief gescreend. De studie concludeert dat er geen verschil is in overlevingskansen. Het gaat respectievelijk om 100 procent en 98 procent. Preventief opereren is dus ‘niet nodig’ en halfjaarlijkse controles zoals een MRI-scan en/of een mammografie volstaan. ‘Als er dan toch een knobbeltje wordt ontdekt, is dat doorgaans in een vroeg stadium, waardoor behandeling nog goed mogelijk is en de overlevingskans gelukkig nog altijd heel hoog ligt’, klinkt het nog.
Experts moedigen (jonge) vrouwen in wier familie de erfelijke borstkankervariant voorkomt, nochtans aan om een heelkundige ingreep uit te voeren. Ook in ons land was er de laatste jaren een sterke evolutie naar het preventief wegnemen en reconstrueren van borsten, zagen plastische chirurgen. Het Riziv betaalde in 2012 352 borstamputaties zonder bewezen kwaadaardig letsel terug. Dat cijfer steeg in 2013 naar 429. Toen actrice Angelina Jolie – toen 37 – dat jaar bekendmaakte dat ze ook haar borsten had laten amputeren nadat haar moeder meer dan tien jaar hevig strijd had gevoerd tegen borstkanker, klom dat tot 647 in 2014 en 721 gevallen in 2015. In 2016 werden 696 borstamputaties terugbetaald. In het eerste semester van 2017 vonden 418 borstamputaties plaats.
GROTE IMPACT“Vrouwen die mutatiedraagster zijn, weten wel degelijk waarom ze voor mastectomie kiezen”, zegt Wiebren Tjalma, medisch coördinator van de borstkliniek aan het UZA. “Het is hun beslissing. Ze hebben hun oma, mama, zus of tante zien sterven aan borstkanker. Ze willen niet wachten tot er bij hen een tumor wordt ontdekt. Een kankerbehandeling heeft ook een heel grote impact. Een vrouw die haar borsten preventief laat weghalen, voelt zich geruster.” Dat probeert professor Jacques De Grève ook aan zijn patiëntes uit te leggen. “Vooral bij BRCA1-draagsters geven we de raad om voor amputatie te kiezen. Die borstkanker is gemiddeld agressiever, komt voor op jongere leeftijd en is zelden geneesbaar wanneer hij te laat wordt ontdekt. Toch krijgt 70 tot 80 procent in beide groepen ooit borstkanker. Deze studie zal onze aanbevelingen dus zeker niet veranderen. Bovendien werden de vrouwen uit het onderzoek ‘amper’ tien jaar opgevolgd. Een leven duurt veel langer, vrouwen kunnen ook op latere leeftijd nog borstkanker krijgen.”
250 LEVENS PER JAARBij Pink Ribbon, de organisatie die strijdt tegen borstkanker, vinden ze het te voorbarig om uitspraken te doen. “Als er consensus is dat amputatie niet nodig blijkt, is dat goed nieuws, maar deze studie moet eerst bevestigd worden.” Hoeveel Belgische vrouwen drager zijn van het kankergen, is niet duidelijk. Daarom blijft professor De Grève pleiten voor preventieve screening vanaf 18 jaar. “Als de helft van de vrouwen jonger dan 24 zich laat onderzoeken, kunnen jaarlijks 250 doden door genetische borstkanker voorkomen worden.”
Bedenkingen bij voorgaande Vlaamse persartikels
Ook de andere Vlaamse kranten brachten het nieuws in ongeveer dezelfde bewoording als De Morgen. Alleen Het Nieuwsblad was meer genuanceerd met de mening van borstchirurg Rudy Van den Broecke (UZ Gent).
Wetenschappelijke onderzoeken en klinische proeven (“clinical trials”) moeten worden gerapporteerd in ernstige tijdschriften. In dit bepaald geval vermelden de persberichten niet waar we de bron kunnen zoeken van het Rotterdams onderzoek. Het is nochtans niet zo moeilijk om vinden: B.A.M. Heemskerk-Gerritsen et al., Survival after bilateral risk‑reducing mastectomy in healthy BRCA1 and BRCA2 mutation carriers, in: Breast Cancer Research and Treatment, juli 2019. Wie dit Engelstalig researchverslag leest, stelt vast de onderzoekers een duidelijk onderscheid maken tussen de BRCA1 en de BRCA2-dragers, net zoals het begin van het persbericht van Erasmus MC Rotterdam vermeldt: “Dubbelzijdige preventieve borstamputatie verbetert de overlevingskansen voor vrouwen die een mutatie in het BRCA1-gen dragen. Voor vrouwen die de BRCA2-genmutatie hebben, lijkt zo’n dubbele borstamputatie geen invloed te hebben op hun risico om te overlijden aan borstkanker”. Zo staat het ook in de conclusie van het artikel Breast Cancer Research and Treatment: “Bilateral risk-reducing mastectomy (BRRM) was associated with lower mortality than surveillance for BRCA1 mutation carriers, but for BRCA2 mutation carriers, BRRM may lead to similar BC-specifc survival as surveillance. Our findings support a more individualized counseling based on BRCA mutation type”.
Maar De Morgen heeft het over “het beruchte borstkankergen BRCA” en over “de erfelijke borstkankervariant” (enkelvoud), terwijl BRCA1 en BRCA2 in de Rotterdamse studie duidelijk worden onderscheiden en de onderzoekers voor de twee gevallen tot verschillende conclusies komen: vrouwen met BRCA1 vergroten hun overlevingskansen door beide borsten te laten amputeren, maar vrouwen met BRCA2 niet. Eens te meer blijkt dat kranten de bevindingen van researchresultaten niet altijd correct rapporteren. Men doet er dus goed aan naar de oorspronkelijke bron te zoeken. Lees het hier in Breast Cancer Research and Treatment. (https://doi.org/10.1007/s10549-019-05345-2).
Protontherapie
KCE Reports 307A (2019)
Protontherapie is een radiotherapie-techniek waarmee kankergezwellen intensief kunnen worden bestraald, terwijl de omliggende weefsels (grotendeels) worden gespaard. De laatste jaren kreeg de techniek veel aandacht, omdat er in ons land twee projecten voor protontherapie lopende zijn, één in Leuven en één in Charleroi. De behandeling wordt jaarlijks gegeven aan ongeveer vijftig Belgische patiënten, vaak kinderen met zeldzame kankers. Ze worden momenteel in gespecialiseerde centra in het buitenland behandeld, en dit wordt volledig vergoed door het RIZIV.
Vooraleer de terugbetaling van deze zeer dure techniek uit te breiden naar andere soorten kanker, vroeg het RIZIV aan het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) om de werkzaamheid ervan te onderzoeken. Het KCE vond na een grondige analyse van de internationale wetenschappelijke literatuur helaas geen onweerlegbaar bewijs dat de techniek beter is dan de klassieke radiotherapie.
KCE Reports 307A (2019)
Protontherapie is een radiotherapie-techniek waarmee kankergezwellen intensief kunnen worden bestraald, terwijl de omliggende weefsels (grotendeels) worden gespaard. De laatste jaren kreeg de techniek veel aandacht, omdat er in ons land twee projecten voor protontherapie lopende zijn, één in Leuven en één in Charleroi. De behandeling wordt jaarlijks gegeven aan ongeveer vijftig Belgische patiënten, vaak kinderen met zeldzame kankers. Ze worden momenteel in gespecialiseerde centra in het buitenland behandeld, en dit wordt volledig vergoed door het RIZIV.
Vooraleer de terugbetaling van deze zeer dure techniek uit te breiden naar andere soorten kanker, vroeg het RIZIV aan het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) om de werkzaamheid ervan te onderzoeken. Het KCE vond na een grondige analyse van de internationale wetenschappelijke literatuur helaas geen onweerlegbaar bewijs dat de techniek beter is dan de klassieke radiotherapie.
Nieuw boek over lotgenotencontact
Het belang van patiëntengroepen en het lotgenotencontact wordt al maar meer erkend. Ze krijgen eindelijk een vaste rol in het ziekenhuis. Zie een belangrijke gepubliceerde doctoraatsthesis: Eva Maria Castro, Nieuwe collega’s in de zorg. Ervaringsdeskundigen in het ziekenhuis, Leuven, 2019. ISBN: 978 94 0146186 3 .
Het belang van patiëntengroepen en het lotgenotencontact wordt al maar meer erkend. Ze krijgen eindelijk een vaste rol in het ziekenhuis. Zie een belangrijke gepubliceerde doctoraatsthesis: Eva Maria Castro, Nieuwe collega’s in de zorg. Ervaringsdeskundigen in het ziekenhuis, Leuven, 2019. ISBN: 978 94 0146186 3 .
Nieuw boek geschreven door een mannelijke lotgenoot over zijn wedervaren
De Canadese survivor Herbert P. Wagner publiceerde zopas het boek A Man’s Acceptance into the Breast Cancer Sisterhood, Bloomington (USA), 2019.
Het is een oud verhaal= een huisarts die niet bekend is met mannelijke borstkankerpatiënten, een gedesoriënteerde patiënt, behandelingen in een vrouwelijke sfeer, ongeloof bij vrienden en kennissen, en dit alles leidend tot actie om mannelijke borstkanker meer en beter bekend te maken.
Het e-book kan u hier bestellen: http://malebreastcancer.ca.
Nieuw boek geschreven door een mannelijke lotgenoot over zijn wedervaren
De Canadese survivor Herbert P. Wagner publiceerde zopas het boek A Man’s Acceptance into the Breast Cancer Sisterhood, Bloomington (USA), 2019.
Het is een oud verhaal= een huisarts die niet bekend is met mannelijke borstkankerpatiënten, een gedesoriënteerde patiënt, behandelingen in een vrouwelijke sfeer, ongeloof bij vrienden en kennissen, en dit alles leidend tot actie om mannelijke borstkanker meer en beter bekend te maken.
Het e-book kan u hier bestellen: http://malebreastcancer.ca.
Nieuwe brochure over borstkanker bij mannen.
De borstkliniek van het Universitair Ziekenhuis Leuven heeft een boekje (50 blz.) over borstkanker bij mannen gepubliceerd.
De vzw BorstkankerMAN is maanden terug door de samenstellers van het werk geraadpleegd. U kan de interessante tekst hier nalezen: https://www.uzleuven.be/nl/brochure/701046
Uw persoonlijke gezondheidsgegevens
Uw persoonlijke gezondheidsgegevens staan op het federaal gezondheidsportaal www.MijnGezondheid.be. Staan ze er (nog) niet op? Vraag er dan naar bij uw huisarts of ziekenfonds.
Uw persoonlijke gezondheidsgegevens staan op het federaal gezondheidsportaal www.MijnGezondheid.be. Staan ze er (nog) niet op? Vraag er dan naar bij uw huisarts of ziekenfonds.
Honderd jaar geleden
Precies honderd jaar geleden kwamen een aantal vrouwelijke artsen bij elkaar in New York. De meesten van hen hadden hun sporen verdiend met het verzorgen van gekwetste soldaten achter de linies tijdens de Eerste Wereldoorlog. Er was behoefte aan meer onderling contact en daarom werd besloten de “Medical Women’s International Association” op te richten, een club uitsluitend voor vrouwelijke dokters. Tijdens een congres in New York wordt dit jaar het eeuwfeest van deze vereniging gevierd. (www.mwia.net).
Honderd jaar geleden waren er in eigen land nog zeer weinig vrouwelijke artsen. De allereerste Belgische vrouwelijke dokter was Isala Van Diest (1842-1916), die haar diploma diende te behalen in 1879 aan de universiteit van Bern (Zwitserland) omdat in eigen land meisjes toen nog niet werden toegelaten tot het universitair onderwijs. Dat geschiedde pas later. De eerste vrouwelijke studenten verschenen niet op het zelfde jaar aan onze universiteiten. Het eerste meisje in België was voor de ULB in 1880, Luik volgde in 1881, Gent in 1882, maar Leuven pas in 1920. Die allereerste meisjes studeerden nog geen geneeskunde. Immers, de proffen vonden dat geen geschikte studie voor het zwakke geslacht. Bekend is de uitspraak van een professor “dat bijvoorbeeld een bevalling toch niets was voor vrouwelijke studenten”. Dat in de kraamkliniek ook (geslachtloze?) nonnen werkten, was hij blijkbaar vergeten.
Vanaf 1892 was dokter Van Diest eveneens nauw betrokken bij de “Ligue belge du droit des femmes” en was ze zeer actief in het feminisme van die jaren. Op een eeuw tijd is er veel veranderd…
Precies honderd jaar geleden kwamen een aantal vrouwelijke artsen bij elkaar in New York. De meesten van hen hadden hun sporen verdiend met het verzorgen van gekwetste soldaten achter de linies tijdens de Eerste Wereldoorlog. Er was behoefte aan meer onderling contact en daarom werd besloten de “Medical Women’s International Association” op te richten, een club uitsluitend voor vrouwelijke dokters. Tijdens een congres in New York wordt dit jaar het eeuwfeest van deze vereniging gevierd. (www.mwia.net).
Honderd jaar geleden waren er in eigen land nog zeer weinig vrouwelijke artsen. De allereerste Belgische vrouwelijke dokter was Isala Van Diest (1842-1916), die haar diploma diende te behalen in 1879 aan de universiteit van Bern (Zwitserland) omdat in eigen land meisjes toen nog niet werden toegelaten tot het universitair onderwijs. Dat geschiedde pas later. De eerste vrouwelijke studenten verschenen niet op het zelfde jaar aan onze universiteiten. Het eerste meisje in België was voor de ULB in 1880, Luik volgde in 1881, Gent in 1882, maar Leuven pas in 1920. Die allereerste meisjes studeerden nog geen geneeskunde. Immers, de proffen vonden dat geen geschikte studie voor het zwakke geslacht. Bekend is de uitspraak van een professor “dat bijvoorbeeld een bevalling toch niets was voor vrouwelijke studenten”. Dat in de kraamkliniek ook (geslachtloze?) nonnen werkten, was hij blijkbaar vergeten.
Vanaf 1892 was dokter Van Diest eveneens nauw betrokken bij de “Ligue belge du droit des femmes” en was ze zeer actief in het feminisme van die jaren. Op een eeuw tijd is er veel veranderd…
Gelezen in de nieuwsbrief Gezondheid en Wetenschap (5 juli 2019)
Probeer jij elke dag met moeite 10.000 stappen te halen? Je bent niet de enige. Het idee bestaat dat die magische 10.000 stappen ons onder andere helpen vermageren, gezonder maken en ons risico op hart- en vaatziekten verlagen.
Amerikaanse onderzoekers gingen in een cohortstudie het verband na tussen het aantal stappen per dag en de sterfte (1). Gedurende zeven jaren werd bij 16.741 vrouwen het overlijden geregistreerd. Deze vrouwen droegen eveneens gedurende zeven dagen een versnellingsmeter, een elektronisch apparaat dat de fysieke activiteit registreert. Jaarlijks moesten deze vrouwen vragenlijsten invullen over eet- en leefgewoonten.
Bij vrouwen die gemiddeld 7.500 stappen per dag behaalden, lag de vroegtijdige sterfte 42% lager dan bij vrouwen die gemiddeld 2.700 stappen per dag aflegden. Opmerkelijk is dat het risico om te overlijden tijdens de opvolgperiode reeds verminderde bij gemiddeld 4.400 stappen per dag.
De onderzoekers besluiten dat ongeveer 4.400 stappen per dag al een gunstig effect opleveren. Voor een maximaal effect zijn 7.500 stappen per dag wenselijk. Deze studie plaatst daarom een vraagteken achter de norm van 10.000 stappen per dag.
Bron: I-Min Lee, Eric J. Shiroma, Masamitsu Kamada, David R. Bassett, Charles E. Matthews, Julie E. Buring. Association of Step Volume and Intensity With All-Cause Mortality in Older Women. JAMA Internal Medicine, 2019; DOI: 10.1001/jamainternmed.2019.0899
Probeer jij elke dag met moeite 10.000 stappen te halen? Je bent niet de enige. Het idee bestaat dat die magische 10.000 stappen ons onder andere helpen vermageren, gezonder maken en ons risico op hart- en vaatziekten verlagen.
Amerikaanse onderzoekers gingen in een cohortstudie het verband na tussen het aantal stappen per dag en de sterfte (1). Gedurende zeven jaren werd bij 16.741 vrouwen het overlijden geregistreerd. Deze vrouwen droegen eveneens gedurende zeven dagen een versnellingsmeter, een elektronisch apparaat dat de fysieke activiteit registreert. Jaarlijks moesten deze vrouwen vragenlijsten invullen over eet- en leefgewoonten.
Bij vrouwen die gemiddeld 7.500 stappen per dag behaalden, lag de vroegtijdige sterfte 42% lager dan bij vrouwen die gemiddeld 2.700 stappen per dag aflegden. Opmerkelijk is dat het risico om te overlijden tijdens de opvolgperiode reeds verminderde bij gemiddeld 4.400 stappen per dag.
De onderzoekers besluiten dat ongeveer 4.400 stappen per dag al een gunstig effect opleveren. Voor een maximaal effect zijn 7.500 stappen per dag wenselijk. Deze studie plaatst daarom een vraagteken achter de norm van 10.000 stappen per dag.
Bron: I-Min Lee, Eric J. Shiroma, Masamitsu Kamada, David R. Bassett, Charles E. Matthews, Julie E. Buring. Association of Step Volume and Intensity With All-Cause Mortality in Older Women. JAMA Internal Medicine, 2019; DOI: 10.1001/jamainternmed.2019.0899
Duits Senologiecongres
Van 26 tot 29 juni 2019 had in Berlijn het 39e jaarlijks congres plaats van de “Deutsche Gesellschaft für Senologie”. Een aantal belangrijke uiteenzettingen zijn hier te bekijken en te beluisteren: (o.m. over aangeboren borstkanker, erfelijkheid, en immuuntherapie).
Bitte klicken Sie auf den entsprechenden Link um die Beiträge anzusehen:
Renate Haidinger im Gespräch mit Prof. Nina Ditsch, München:
"Genetischer und erblicher Brustkrebs"
Das Wichtigste vom Tage I: Dr. Carolin Nestle-Krämling, Düsseldorf:
"Wann ist Eigengewebe die erste Wahl für die Rekonstruktion? "
Das Wichtigste vom Tage I: Prof. Hans-Joachim Lück, Hannover:
"Lebensqualität in der Metastasierung"
Das Wichtigste vom Tage I: Prof. Marcus Schmidt, Mainz:
"Molekulares Profiling beim Mammakarzinom: neue Strategien"
Das Wichtigste vom Tage I: Prof. Nina Ditsch, München:
"Neues zum erblichen Brustkrebs"
Das Wichtigste vom Tage II: PD Joachim Bischoff, Stendal:
"Immuntherapien des Mammakarzinoms"
Das Wichtigste vom Tage II: Dr. Christine Mau, Berlin:
"Besonderheiten der Diagnostik und Therapie des triple-negativen Mammakarzinoms"
Das Wichtigste vom Tage II: Dr. Uwe von Fritschen, Berlin:
"Qualitätssicherung bei Brustimplantaten"
Das Wichtigste vom Tage II: Prof. Ingo J. Diel, Mannheim:
"Neues aus der Osteoonkologie"
Van 26 tot 29 juni 2019 had in Berlijn het 39e jaarlijks congres plaats van de “Deutsche Gesellschaft für Senologie”. Een aantal belangrijke uiteenzettingen zijn hier te bekijken en te beluisteren: (o.m. over aangeboren borstkanker, erfelijkheid, en immuuntherapie).
Bitte klicken Sie auf den entsprechenden Link um die Beiträge anzusehen:
Renate Haidinger im Gespräch mit Prof. Nina Ditsch, München:
"Genetischer und erblicher Brustkrebs"
Das Wichtigste vom Tage I: Dr. Carolin Nestle-Krämling, Düsseldorf:
"Wann ist Eigengewebe die erste Wahl für die Rekonstruktion? "
Das Wichtigste vom Tage I: Prof. Hans-Joachim Lück, Hannover:
"Lebensqualität in der Metastasierung"
Das Wichtigste vom Tage I: Prof. Marcus Schmidt, Mainz:
"Molekulares Profiling beim Mammakarzinom: neue Strategien"
Das Wichtigste vom Tage I: Prof. Nina Ditsch, München:
"Neues zum erblichen Brustkrebs"
Das Wichtigste vom Tage II: PD Joachim Bischoff, Stendal:
"Immuntherapien des Mammakarzinoms"
Das Wichtigste vom Tage II: Dr. Christine Mau, Berlin:
"Besonderheiten der Diagnostik und Therapie des triple-negativen Mammakarzinoms"
Das Wichtigste vom Tage II: Dr. Uwe von Fritschen, Berlin:
"Qualitätssicherung bei Brustimplantaten"
Das Wichtigste vom Tage II: Prof. Ingo J. Diel, Mannheim:
"Neues aus der Osteoonkologie"
Filmpje over de verschillen tussen borstkanker bij vrouw en bij man
Bekijk het verschil tussen borstkanker bij vrouwen en bij mannen op het Nederlandse filmpje: www.youtube.com/watch?v=tJ8IvBmBawc&t=47s
Bekijk het verschil tussen borstkanker bij vrouwen en bij mannen op het Nederlandse filmpje: www.youtube.com/watch?v=tJ8IvBmBawc&t=47s
Mammarosa
Mammarosa is een Nederlandse lotgenotengroep die zich inzet voor vrouwelijke lotgenoten (en mannen??) van vreemde origine met borstkanker. De vereniging (www.mammarosa.nl) werkt in een dozijn talen en verspreidt infomateriaal in vreemde talen. Kijk eens naar het volgende leuke filmpje: www.mammarosa.nl/home/gezond-blijven/wat-doet-mammarosa/sta-even-stil-bij-borstkanker
Mammarosa is een Nederlandse lotgenotengroep die zich inzet voor vrouwelijke lotgenoten (en mannen??) van vreemde origine met borstkanker. De vereniging (www.mammarosa.nl) werkt in een dozijn talen en verspreidt infomateriaal in vreemde talen. Kijk eens naar het volgende leuke filmpje: www.mammarosa.nl/home/gezond-blijven/wat-doet-mammarosa/sta-even-stil-bij-borstkanker
Nog een recent artikel over gemetastaseerde borstkanker
J. Wilkie et al., Progression-Free Survival for Real-World Use of Palbociclib in Hormone Receptor-Positive Metastatic Breast Cancer, in: Clinical Breast Cancer, juli 2019. DOI: https://doi.org/10.1016/j.clbc.2019.06.010
J. Wilkie et al., Progression-Free Survival for Real-World Use of Palbociclib in Hormone Receptor-Positive Metastatic Breast Cancer, in: Clinical Breast Cancer, juli 2019. DOI: https://doi.org/10.1016/j.clbc.2019.06.010